ΕΡΕΥΝΑ: Μαίρη Καριωτάκη
«"Χαλασμός" επικράτησε στο Δικαστικό Μέγαρο Ηρακλείου, όπου οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος ένας 47χρονος άνδρας, ο οποίος τους τελευταίους μήνες φέρεται να βίαζε και να ξυλοκοπούσε την ανήλικη κόρη του, ηλικίας μόλις 13 ετών...».
«Σοκ στην κοινή γνώμη προκαλούν οι αποκαλύψεις στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Ρεθύμνου αναφορικά με το Βρετανό που βίαζε τα υιοθετημένα παιδιά του, στον Ταυρωνίτη Χανίων...».
«Νέα υπόθεση αποπλάνησης ανηλίκου στο Ρέθυμνο. Ένας 60χρονος συνταξιούχος φέρεται να αποπλάνησε επανειλημμένα ένα 11χρονο κορίτσι...».
«Απίστευτη τροπή έχει λάβει η υπόθεση της ασέλγειας σε βάρος μιας 13χρονης μαθήτριας, στην πόλη του Ηρακλείου, τους περασμένους μήνες. Όπως έγινε γνωστό, ο ορθοπαιδικός τεχνικός, που φέρεται να παρενόχλησε σεξουαλικά την ανήλικη, είχε εμπλακεί πριν από αρκετά χρόνια σε άλλη μια παρόμοια υπόθεση...».
«Στη φυλακή 50χρονος Κρητικός, καθώς φέρεται να βίαζε επί χρόνια την ανήλικη κορούλα του...»...
Πρόκειται για κάποιες μόνο υποθέσεις παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης που απασχόλησαν πρόσφατα την επικαιρότητα. Αλήθεια, τι συμβαίνει στον κόσμο; Γιατί τέτοια πλημμυρίδα περιστατικών;
«Κατά την άποψή μου, το πρόβλημα πάντοτε υπήρχε, ωστόσο τώρα έχει σπάσει το ταμπού και πια οι άνθρωποι μιλούν», λέει η κ. Αφροδίτη Στάθη, ψυχολόγος και διοικητική διευθύντρια της Εταιρείας Κατά της Κακοποίησης του Παιδιού "Ελίζα".
Αυτό είναι, άλλωστε, το γενικό συμπέρασμα: η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων είναι πολύ πιο εκτεταμένη πρακτική απ' ό,τι φαίνεται από τον αριθμό των υποθέσεων που γίνονται γνωστές και φτάνουν εντέλει στις δικαστικές αίθουσες. Και δυστυχώς αυτή η διαπίστωση ισχύει λίγο ή πολύ και για την Κρήτη, όπως και για κάθε άλλη περιοχή της Ελλάδας.
Τι είναι η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών;
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ , ο όρος αφορά στη «συμμετοχή του παιδιού σε σεξουαλική δραστηριότητα για την οποία υπάρχει έλλειψη της συνειδητής κατανόησης της έννοιας της πράξης ή/και έλλειψη συναίνεσής του.
Η έκθεση του παιδιού σε πορνογραφικό υλικό και σεξουαλικές πράξεις, καθώς και η συμμετοχή του σε φωτογραφίσεις ή μαγνητοσκοπήσεις σεξουαλικού περιεχομένου. Περιλαμβάνει ένα φάσμα ενεργειών και πράξεων που αποσκοπούν αποκλειστικά στη σεξουαλική ικανοποίηση ή διέγερση του ενήλικα.»
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία:
∙ 1 στα 5 παιδιά (0 - 18 ετών) θα βιώσει στη ζωή του τουλάχιστον 1 περιστατικό σεξουαλικής βίας. Ενα μεγάλο ποσοστό περιστατικών δεν αναφέρεται ποτέ στις υπηρεσίες προστασίας.
∙ 73% των θυμάτων δεν μιλάει για την εμπειρία τον πρώτο χρόνο
∙ 45% των θυμάτων δεν μιλά για τουλάχιστον 5 χρόνια, ενώ εκατοντάδες θύματα δεν αποκαλύπτουν ποτέ την εμπειρία τους φοβούμενοι το στιγματισμό και το αίσθημα απώθησης και ντροπής.
«Οι αριθμοί δείχνουν πως το πρόβλημα είναι πολύ πιο μέσα στη ζωή μας απ' ότι πιστεύουμε λέει η κ. Στάθη και τονίζει πως «είναι πολύ σημαντικό να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας για να μην τους συμβεί αλλά και για να μπορούν σε περίπτωση που τους συμβεί, να μιλήσουν γι' αυτό».
Αφροδίτη Στάθη, ψυχολόγος και διοικητική διευθύντρια της Εταιρείας Κατά της Κακοποίησης του Παιδιού "Ελίζα".
Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης της Σεξουαλικής Κακοποίησης
Στη χώρα μας, παρά το γεγονός πως έχει αναγνωριστεί το πρόβλημα, δεν υπάρχει εθνικός φορέας καταγραφής, πρόληψης και καταστολής της σεξουαλικής κακοποίησης του παιδιού.
Ωστόσο, αυτή την περίοδο, η «Ελίζα», μία Ελληνική εξειδικευμένη Μη Κυβερνητική Οργάνωση που ασχολείται με την προστασία και προαγωγή των δικαιωμάτων των παιδιών που έχουν υποστεί ή κινδυνεύουν να υποστούν κακοποίηση ή παραμέληση, υλοποιεί ένα καινοτόμο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης της Σεξουαλικής Κακοποίησης για παιδιά 5 - 9 ετών με τίτλο «Ασφαλές Άγγιγμα» .
Κύριος στόχος του προγράμματος, που εφαρμόζεται εδώ και χρόνια στη Νέα Υόρκη από τη New York Society for the Prevention of Cruelty to Children, είναι να βοηθήσει τα μικρά παιδιά να αναγνωρίζουν το ασφαλές από το όχι - ασφαλές άγγιγμα. Να μάθουν να λένε OΧΙ και να προστατεύουν τον εαυτό τους από τη σεξουαλική κακοποίηση. Παράλληλα, το «Ασφαλές Άγγιγμα» στοχεύει στο να εκπαιδεύσει αντίστοιχα γονείς και εκπαιδευτικούς στην αναγνώριση και διαχείριση του φαινομένου.
«Έχει αποδειχτεί πως όταν ένα παιδάκι λέει όχι στο θύτη, αυτός δεν θα προσπαθήσει να το ξαναπλησιάσει» σημειώνει η διευθύντρια του ΕΛΙΖΑ και τονίζει την ανάγκη τα παιδιά να μάθουν να μιλάνε όχι μόνο σ' έναν ενήλικο αλλά και σε δεύτερο και τρίτο μέχρι κάποιος να ανταποκριθεί ουσιαστικά.
«Εμείς μαθαίνουμε τα παιδιά να απευθύνονται όχι μόνο στη μαμά, αλλά να έχουν δυο και τρεις εναλλακτικές στα πρόσωπα. Αν η μητέρα δεν αντιδράσει να υπάρχει η γιαγιά, η νονά, ο θείος».
Μη δίνετε εντολές «ευγένειας» στα παιδιά
Όπως δείχνουν οι έρευνες, στο 90% των περιπτώσεων ο θύτης είναι κάποιος που το παιδί γνωρίζει και εμπιστεύεται από τον οικογενειακό ή φιλικό κύκλο. Γι αυτό και το «δώσε μου ένα φιλάκι που σου πήρα παγωτό» ή το «έλα να σε κάνω μια αγκαλίτσα» που συχνά ακούν τα παιδιά από ανθρώπους του περιβάλλοντός τους μπορεί και να μην είναι τόσο αθώο.
«Τα παιδιά μπορούν να καταλάβουν την έννοια της κοινωνικής ευγένειας παρατηρώντας τους ενήλικες. Αυτό σημαίνει πως καλό θα ήταν να αποφεύγουμε να τους δίνουμε εντολές όπως «φίλα τον παππού και τη γιαγιά, αγκάλιασε το θείο» κτλ για να μη μάθουν να ακολουθούν τέτοιες εντολές.» λέει η διευθύντρια του ΕΛΙΖΑ.
Όπως επισημαίνει, δεν μπορούμε να κλείσουμε τα παιδιά σε μια γυάλα και να τα αφήσουμε να βγουν στο κόσμο όταν θα ενηλικιωθούν. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να τα μάθουμε να προστατεύουν τον εαυτό του και να μη κρατάνε μυστικά.
«Είναι πάρα πολύ σημαντικό» τονίζει η κ. Στάθη «να δώσουμε στα παιδιά να καταλάβουν πως είναι «άλλο το πάρτι - έκπληξη, το μυστικό μιας στιγμής δηλαδή κι άλλο να μου συμβαίνει κάτι και να το κρύβω».
«Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν πως μεταξύ μας οι οικογένειες τα συζητάμε όλα. Πρέπει να καλλιεργούμε μαζί τους μια σχέση εμπιστοσύνης, όχι μόνο για να μας αποκαλύψουν ένα περιστατικό κακοποίησης αλλά για να μπορούμε να είμαστε δίπλα τους και να τα στηρίζουμε σε ότι κι αν τους συμβεί.
Το Σεπτέμβριο στη Κρήτη το «Ασφαλές άγγιγμα»
Το «Ασφαλές άγγιγμα» αποτελεί πρωτοβουλία της Εταιρίας κατά της Κακοποίησης του Παιδιού - ΕΛΙΖΑ και πραγματοποιείται με την επιστημονική συνεργασία του The New York Society for the Prevention of Cruelty to Children, του πρώτου οργανισμού προστασίας του παιδιού παγκοσμίως, με χρηματοδότηση του ΙΣΝ.
Στην 1η φάση του προγράμματος εκπαιδεύθηκαν παιδιά Νηπιαγωγείου, Α', Β' και Γ' Δημοτικού, 190 γονείς και 89 δάσκαλοι. Το πρόγραμμα, τον Σεπτέμβριο θα υλοποιηθεί στη Κρήτη σε Ηράκλειο, Ρέθυμνο και Χανιά. Στην επόμενη φάση θα επιχειρηθεί η ενσωμάτωση του Προγράμματος στην εκπαιδευτική διαδικασία, σε όλα τα Νηπιαγωγεία και τις τάξεις Α', Β' και Γ' Δημοτικών σχολείων της Ελλάδας.
«Για να μη γίνει καμιά παρανόηση στη Κρήτη θα έρθει το πρόγραμμα σε κάποια επιλεγμένα σχολεία που είναι και δημοτικά και νηπιαγωγεία, βάση τυχαίου δείγματος, όπως ορίζει και το υπουργείο Παιδείας και στη συνέχεια θα επιστρέψουμε σε περίπου δυο χρόνια από τώρα όταν και θ είναι το πρόγραμμα σε όλα τα δημόσια σχολεία της χώρας.»
Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό πως τα σχολεία επελέγησαν τυχαία και όχι επειδή σε αυτά έχουν καταγραφεί περιστατικά. Το «Ασφαλές άγγιγμα» έρχεται να βοηθήσει παιδιά γονείς κι εκπαιδευτικούς κι όχι να στοχοποιήσει. Γι' αυτό και η κ.Στάθη απευθύνει έκκληση στους γονείς να σταθούν αρωγοί δίνοντας γραπτώς την έγκρισή τους για να συμμετάσχει το παιδί τους στην εκπαίδευση.
Θωρακίζουμε τα παιδιά μας εκπαιδεύοντάς τα
«Πρέπει να θωρακίσουμε τα παιδιά μας, ώστε να μπορέσουν αυτά να ζήσουν την παιδική τους ηλικία, να απολαύσουν το παιχνίδι, να χαρούν! Αρά σε καμία περίπτωση δεν τα τρομάζουμε. Τα εκπαιδεύουμε να γνωρίζουν τα «ιδιωτικά τους μέρη» και να μιλάνε όταν με κάποιο άγγιγμα δε νιώθουν άνετα», σημειώνει η κ. Στάθη.
Ως «ιδιωτικά» νοούνται τα μέρη που του σώματος που καλύπτονται από το μαγιό. Και βέβαια για τα κοριτσάκια ακόμη κι αν δεν φορούν το πάνω μέρος, είναι σημαντικό να γνωρίζουν πως κι αυτό είναι ένα σημείο που δεν πρέπει να αγγίζει κανείς.
Μιλώντας τη γλώσσα των παιδιών
Πώς όμως μπορεί κανείς να μιλήσει σε ένα παιδί και μάλιστα νηπιαγωγείου, για τέτοια θέματα χωρίς να το τρομοκρατήσει; Το πρόγραμμα «Ασφαλές Άγγιγμα» χρησιμοποιεί τη μέθοδο του κουκλοθέατρου.
«Χρησιμοποιούμε λέξεις που υπάρχουν στο λεξιλόγιο των παιδιών αυτής της ηλικίας. Γι' αυτό άλλωστε και λέμε «άγγιγμα» μιας και την έννοια του «αγγίζω» κάτι την κατανοούν απόλυτα. Είναι φτιαγμένο μέσα από τα μάτια των παιδιών και, χρησιμοποιώντας ειδικά σενάρια, σιγά σιγά εκπαιδεύουμε τα παιδιά σε όλα τα επίπεδα».
Προσοχή στις καλοκαιρινές διακοπές
Κι αυτό, το να έχουν τα παιδιά το θάρρος να μας μιλήσουν γίνεται ακόμη πιο επίκαιρό, ενόψει των καλοκαιρινών διακοπών, όταν τα παιδιά θα περάσουν ενδεχομένως κάποιο χρόνο, μακριά από το σπίτι σε κατασκηνώσεις, στο χωριό ή σε σπίτια συγγενών.
«Πρέπει να έχουμε μιλήσει στα παιδιά μας και να έχουμε καλλιεργήσει μαζί τους μια δυνατή σχέση εμπιστοσύνης πολύ πριν τα αφήσουμε να φύγουν μακριά μας για πρώτη φορά», λέει η κ. Στάθη και υπογραμμίζει ξανά πως το μαγιό είναι το ιδανικό παράδειγμα για να μιλήσουμε στα παιδιά μας για τα ιδιωτικά μέρη.
Προσοχή στα «σημάδια»
Πως όμως μπορεί κανείς να «υποψιαστεί» ότι κάτι συμβαίνει αν το ίδιο το παιδί δεν μιλήσει; Η συμπεριφορά των παιδιών «φωνάζει» το πρόβλημα!
«Σ' ένα παιδί νηπιαγωγείου, αν υπάρξει διαφοροποίηση στη συμπεριφορά του ή διαταραχές στον ύπνο ή την τροφή. Αν βλέπουμε το παιδί να διακατέχετε από έντονο, αδικαιολόγητο άγχος. Αν υπάρχει αταίριαστη σεξουαλική συμπεριφορά που δε συνάδει με την ηλικία του παιδιού πρέπει να μας χτυπήσουν καμπανάκια», λέει χαρακτηριστικά η κ. Στάθη
«Στις σχολικές ηλικίες αν δούμε το παιδί να έχει έντονο φόβο ή αντίθετα επιθετικότητα στο σχολείο. Αν έχει έντονους εφιάλτες και τους εκφράζει. Αν παρατηρήσουμε η συμπεριφορά του να επιστρέφει πίσω στο χρόνο για παράδειγμα σε ότι αφορά την ενούρηση. Ή αν δούμε το παιδί ξαφνικά να εκφράζει μαθησιακές δυσκολίες, υπερκινητικότητα ή αδυναμία συγκέντρωσης θα πρέπει να κινητοποιηθούμε», αναφέρει.
Αυτονόητο είναι σαφώς πως όλα αυτά τα σημάδια που προαναφέραμε δε σημαίνουν οπωσδήποτε πως ένα παιδί έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση. Ωστόσο δείχνουν σίγουρα πως το παιδί βρίσκεται υπό έντονο στρες.
«Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να μιλήσουμε ήρεμα και με αγάπη στο παιδί προκειμένου να μας ανοίξει τη καρδιά του. Από κει και πέρα, εφόσον μας αποκαλύψει πως έχει υποστεί κακοποίηση θα χρειαστούμε βοήθεια» συμπληρώνει η κ.Στάθη.
Την βοήθεια αυτή θα μας τη δώσουν είτε οι κοινωνικές υπηρεσίες της περιοχής μας σε συνεργασία με κάποιο ψυχολόγο. Παράλληλα, υπάρχουν γραμμές υποστήριξης παιδιών και γονέων όπως το 115 25 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» με την οποία η «Ελίζα» συνεργάζεται ή το 1056 του «Χαμόγελο του Παιδιού» στις οποίες μπορεί κανείς να απευθυνθεί.
Το σημαντικό είναι να μη νιώσουν οι γονείς ντροπή ή φόβο και να μιλήσουν προκειμένου να έχουν βοήθεια. «Είναι σημαντικό τα παιδιά που βρίσκουν τη δύναμη και αποκαλύπτουν την περιπέτειά τους να λάβουν την κατάλληλη υποστήριξη και να θεραπευτούν γιατί αλλιώς θα το κουβαλάνε μια ζωή», λέει η κ. Στάθη.
http://www.neakriti.gr/?page=newsdetail&DocID=1412121&srv=364
«"Χαλασμός" επικράτησε στο Δικαστικό Μέγαρο Ηρακλείου, όπου οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος ένας 47χρονος άνδρας, ο οποίος τους τελευταίους μήνες φέρεται να βίαζε και να ξυλοκοπούσε την ανήλικη κόρη του, ηλικίας μόλις 13 ετών...».
«Σοκ στην κοινή γνώμη προκαλούν οι αποκαλύψεις στο Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Ρεθύμνου αναφορικά με το Βρετανό που βίαζε τα υιοθετημένα παιδιά του, στον Ταυρωνίτη Χανίων...».
«Νέα υπόθεση αποπλάνησης ανηλίκου στο Ρέθυμνο. Ένας 60χρονος συνταξιούχος φέρεται να αποπλάνησε επανειλημμένα ένα 11χρονο κορίτσι...».
«Απίστευτη τροπή έχει λάβει η υπόθεση της ασέλγειας σε βάρος μιας 13χρονης μαθήτριας, στην πόλη του Ηρακλείου, τους περασμένους μήνες. Όπως έγινε γνωστό, ο ορθοπαιδικός τεχνικός, που φέρεται να παρενόχλησε σεξουαλικά την ανήλικη, είχε εμπλακεί πριν από αρκετά χρόνια σε άλλη μια παρόμοια υπόθεση...».
«Στη φυλακή 50χρονος Κρητικός, καθώς φέρεται να βίαζε επί χρόνια την ανήλικη κορούλα του...»...
Πρόκειται για κάποιες μόνο υποθέσεις παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης που απασχόλησαν πρόσφατα την επικαιρότητα. Αλήθεια, τι συμβαίνει στον κόσμο; Γιατί τέτοια πλημμυρίδα περιστατικών;
«Κατά την άποψή μου, το πρόβλημα πάντοτε υπήρχε, ωστόσο τώρα έχει σπάσει το ταμπού και πια οι άνθρωποι μιλούν», λέει η κ. Αφροδίτη Στάθη, ψυχολόγος και διοικητική διευθύντρια της Εταιρείας Κατά της Κακοποίησης του Παιδιού "Ελίζα".
Αυτό είναι, άλλωστε, το γενικό συμπέρασμα: η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων είναι πολύ πιο εκτεταμένη πρακτική απ' ό,τι φαίνεται από τον αριθμό των υποθέσεων που γίνονται γνωστές και φτάνουν εντέλει στις δικαστικές αίθουσες. Και δυστυχώς αυτή η διαπίστωση ισχύει λίγο ή πολύ και για την Κρήτη, όπως και για κάθε άλλη περιοχή της Ελλάδας.
Τι είναι η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών;
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ , ο όρος αφορά στη «συμμετοχή του παιδιού σε σεξουαλική δραστηριότητα για την οποία υπάρχει έλλειψη της συνειδητής κατανόησης της έννοιας της πράξης ή/και έλλειψη συναίνεσής του.
Η έκθεση του παιδιού σε πορνογραφικό υλικό και σεξουαλικές πράξεις, καθώς και η συμμετοχή του σε φωτογραφίσεις ή μαγνητοσκοπήσεις σεξουαλικού περιεχομένου. Περιλαμβάνει ένα φάσμα ενεργειών και πράξεων που αποσκοπούν αποκλειστικά στη σεξουαλική ικανοποίηση ή διέγερση του ενήλικα.»
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία:
∙ 1 στα 5 παιδιά (0 - 18 ετών) θα βιώσει στη ζωή του τουλάχιστον 1 περιστατικό σεξουαλικής βίας. Ενα μεγάλο ποσοστό περιστατικών δεν αναφέρεται ποτέ στις υπηρεσίες προστασίας.
∙ 73% των θυμάτων δεν μιλάει για την εμπειρία τον πρώτο χρόνο
∙ 45% των θυμάτων δεν μιλά για τουλάχιστον 5 χρόνια, ενώ εκατοντάδες θύματα δεν αποκαλύπτουν ποτέ την εμπειρία τους φοβούμενοι το στιγματισμό και το αίσθημα απώθησης και ντροπής.
«Οι αριθμοί δείχνουν πως το πρόβλημα είναι πολύ πιο μέσα στη ζωή μας απ' ότι πιστεύουμε λέει η κ. Στάθη και τονίζει πως «είναι πολύ σημαντικό να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας για να μην τους συμβεί αλλά και για να μπορούν σε περίπτωση που τους συμβεί, να μιλήσουν γι' αυτό».
Αφροδίτη Στάθη, ψυχολόγος και διοικητική διευθύντρια της Εταιρείας Κατά της Κακοποίησης του Παιδιού "Ελίζα".
Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης της Σεξουαλικής Κακοποίησης
Στη χώρα μας, παρά το γεγονός πως έχει αναγνωριστεί το πρόβλημα, δεν υπάρχει εθνικός φορέας καταγραφής, πρόληψης και καταστολής της σεξουαλικής κακοποίησης του παιδιού.
Ωστόσο, αυτή την περίοδο, η «Ελίζα», μία Ελληνική εξειδικευμένη Μη Κυβερνητική Οργάνωση που ασχολείται με την προστασία και προαγωγή των δικαιωμάτων των παιδιών που έχουν υποστεί ή κινδυνεύουν να υποστούν κακοποίηση ή παραμέληση, υλοποιεί ένα καινοτόμο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης της Σεξουαλικής Κακοποίησης για παιδιά 5 - 9 ετών με τίτλο «Ασφαλές Άγγιγμα» .
Κύριος στόχος του προγράμματος, που εφαρμόζεται εδώ και χρόνια στη Νέα Υόρκη από τη New York Society for the Prevention of Cruelty to Children, είναι να βοηθήσει τα μικρά παιδιά να αναγνωρίζουν το ασφαλές από το όχι - ασφαλές άγγιγμα. Να μάθουν να λένε OΧΙ και να προστατεύουν τον εαυτό τους από τη σεξουαλική κακοποίηση. Παράλληλα, το «Ασφαλές Άγγιγμα» στοχεύει στο να εκπαιδεύσει αντίστοιχα γονείς και εκπαιδευτικούς στην αναγνώριση και διαχείριση του φαινομένου.
«Έχει αποδειχτεί πως όταν ένα παιδάκι λέει όχι στο θύτη, αυτός δεν θα προσπαθήσει να το ξαναπλησιάσει» σημειώνει η διευθύντρια του ΕΛΙΖΑ και τονίζει την ανάγκη τα παιδιά να μάθουν να μιλάνε όχι μόνο σ' έναν ενήλικο αλλά και σε δεύτερο και τρίτο μέχρι κάποιος να ανταποκριθεί ουσιαστικά.
«Εμείς μαθαίνουμε τα παιδιά να απευθύνονται όχι μόνο στη μαμά, αλλά να έχουν δυο και τρεις εναλλακτικές στα πρόσωπα. Αν η μητέρα δεν αντιδράσει να υπάρχει η γιαγιά, η νονά, ο θείος».
Μη δίνετε εντολές «ευγένειας» στα παιδιά
Όπως δείχνουν οι έρευνες, στο 90% των περιπτώσεων ο θύτης είναι κάποιος που το παιδί γνωρίζει και εμπιστεύεται από τον οικογενειακό ή φιλικό κύκλο. Γι αυτό και το «δώσε μου ένα φιλάκι που σου πήρα παγωτό» ή το «έλα να σε κάνω μια αγκαλίτσα» που συχνά ακούν τα παιδιά από ανθρώπους του περιβάλλοντός τους μπορεί και να μην είναι τόσο αθώο.
«Τα παιδιά μπορούν να καταλάβουν την έννοια της κοινωνικής ευγένειας παρατηρώντας τους ενήλικες. Αυτό σημαίνει πως καλό θα ήταν να αποφεύγουμε να τους δίνουμε εντολές όπως «φίλα τον παππού και τη γιαγιά, αγκάλιασε το θείο» κτλ για να μη μάθουν να ακολουθούν τέτοιες εντολές.» λέει η διευθύντρια του ΕΛΙΖΑ.
Όπως επισημαίνει, δεν μπορούμε να κλείσουμε τα παιδιά σε μια γυάλα και να τα αφήσουμε να βγουν στο κόσμο όταν θα ενηλικιωθούν. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να τα μάθουμε να προστατεύουν τον εαυτό του και να μη κρατάνε μυστικά.
«Είναι πάρα πολύ σημαντικό» τονίζει η κ. Στάθη «να δώσουμε στα παιδιά να καταλάβουν πως είναι «άλλο το πάρτι - έκπληξη, το μυστικό μιας στιγμής δηλαδή κι άλλο να μου συμβαίνει κάτι και να το κρύβω».
«Τα παιδιά πρέπει να ξέρουν πως μεταξύ μας οι οικογένειες τα συζητάμε όλα. Πρέπει να καλλιεργούμε μαζί τους μια σχέση εμπιστοσύνης, όχι μόνο για να μας αποκαλύψουν ένα περιστατικό κακοποίησης αλλά για να μπορούμε να είμαστε δίπλα τους και να τα στηρίζουμε σε ότι κι αν τους συμβεί.
Το Σεπτέμβριο στη Κρήτη το «Ασφαλές άγγιγμα»
Το «Ασφαλές άγγιγμα» αποτελεί πρωτοβουλία της Εταιρίας κατά της Κακοποίησης του Παιδιού - ΕΛΙΖΑ και πραγματοποιείται με την επιστημονική συνεργασία του The New York Society for the Prevention of Cruelty to Children, του πρώτου οργανισμού προστασίας του παιδιού παγκοσμίως, με χρηματοδότηση του ΙΣΝ.
Στην 1η φάση του προγράμματος εκπαιδεύθηκαν παιδιά Νηπιαγωγείου, Α', Β' και Γ' Δημοτικού, 190 γονείς και 89 δάσκαλοι. Το πρόγραμμα, τον Σεπτέμβριο θα υλοποιηθεί στη Κρήτη σε Ηράκλειο, Ρέθυμνο και Χανιά. Στην επόμενη φάση θα επιχειρηθεί η ενσωμάτωση του Προγράμματος στην εκπαιδευτική διαδικασία, σε όλα τα Νηπιαγωγεία και τις τάξεις Α', Β' και Γ' Δημοτικών σχολείων της Ελλάδας.
«Για να μη γίνει καμιά παρανόηση στη Κρήτη θα έρθει το πρόγραμμα σε κάποια επιλεγμένα σχολεία που είναι και δημοτικά και νηπιαγωγεία, βάση τυχαίου δείγματος, όπως ορίζει και το υπουργείο Παιδείας και στη συνέχεια θα επιστρέψουμε σε περίπου δυο χρόνια από τώρα όταν και θ είναι το πρόγραμμα σε όλα τα δημόσια σχολεία της χώρας.»
Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό πως τα σχολεία επελέγησαν τυχαία και όχι επειδή σε αυτά έχουν καταγραφεί περιστατικά. Το «Ασφαλές άγγιγμα» έρχεται να βοηθήσει παιδιά γονείς κι εκπαιδευτικούς κι όχι να στοχοποιήσει. Γι' αυτό και η κ.Στάθη απευθύνει έκκληση στους γονείς να σταθούν αρωγοί δίνοντας γραπτώς την έγκρισή τους για να συμμετάσχει το παιδί τους στην εκπαίδευση.
Θωρακίζουμε τα παιδιά μας εκπαιδεύοντάς τα
«Πρέπει να θωρακίσουμε τα παιδιά μας, ώστε να μπορέσουν αυτά να ζήσουν την παιδική τους ηλικία, να απολαύσουν το παιχνίδι, να χαρούν! Αρά σε καμία περίπτωση δεν τα τρομάζουμε. Τα εκπαιδεύουμε να γνωρίζουν τα «ιδιωτικά τους μέρη» και να μιλάνε όταν με κάποιο άγγιγμα δε νιώθουν άνετα», σημειώνει η κ. Στάθη.
Ως «ιδιωτικά» νοούνται τα μέρη που του σώματος που καλύπτονται από το μαγιό. Και βέβαια για τα κοριτσάκια ακόμη κι αν δεν φορούν το πάνω μέρος, είναι σημαντικό να γνωρίζουν πως κι αυτό είναι ένα σημείο που δεν πρέπει να αγγίζει κανείς.
Μιλώντας τη γλώσσα των παιδιών
Πώς όμως μπορεί κανείς να μιλήσει σε ένα παιδί και μάλιστα νηπιαγωγείου, για τέτοια θέματα χωρίς να το τρομοκρατήσει; Το πρόγραμμα «Ασφαλές Άγγιγμα» χρησιμοποιεί τη μέθοδο του κουκλοθέατρου.
«Χρησιμοποιούμε λέξεις που υπάρχουν στο λεξιλόγιο των παιδιών αυτής της ηλικίας. Γι' αυτό άλλωστε και λέμε «άγγιγμα» μιας και την έννοια του «αγγίζω» κάτι την κατανοούν απόλυτα. Είναι φτιαγμένο μέσα από τα μάτια των παιδιών και, χρησιμοποιώντας ειδικά σενάρια, σιγά σιγά εκπαιδεύουμε τα παιδιά σε όλα τα επίπεδα».
Προσοχή στις καλοκαιρινές διακοπές
Κι αυτό, το να έχουν τα παιδιά το θάρρος να μας μιλήσουν γίνεται ακόμη πιο επίκαιρό, ενόψει των καλοκαιρινών διακοπών, όταν τα παιδιά θα περάσουν ενδεχομένως κάποιο χρόνο, μακριά από το σπίτι σε κατασκηνώσεις, στο χωριό ή σε σπίτια συγγενών.
«Πρέπει να έχουμε μιλήσει στα παιδιά μας και να έχουμε καλλιεργήσει μαζί τους μια δυνατή σχέση εμπιστοσύνης πολύ πριν τα αφήσουμε να φύγουν μακριά μας για πρώτη φορά», λέει η κ. Στάθη και υπογραμμίζει ξανά πως το μαγιό είναι το ιδανικό παράδειγμα για να μιλήσουμε στα παιδιά μας για τα ιδιωτικά μέρη.
Προσοχή στα «σημάδια»
Πως όμως μπορεί κανείς να «υποψιαστεί» ότι κάτι συμβαίνει αν το ίδιο το παιδί δεν μιλήσει; Η συμπεριφορά των παιδιών «φωνάζει» το πρόβλημα!
«Σ' ένα παιδί νηπιαγωγείου, αν υπάρξει διαφοροποίηση στη συμπεριφορά του ή διαταραχές στον ύπνο ή την τροφή. Αν βλέπουμε το παιδί να διακατέχετε από έντονο, αδικαιολόγητο άγχος. Αν υπάρχει αταίριαστη σεξουαλική συμπεριφορά που δε συνάδει με την ηλικία του παιδιού πρέπει να μας χτυπήσουν καμπανάκια», λέει χαρακτηριστικά η κ. Στάθη
«Στις σχολικές ηλικίες αν δούμε το παιδί να έχει έντονο φόβο ή αντίθετα επιθετικότητα στο σχολείο. Αν έχει έντονους εφιάλτες και τους εκφράζει. Αν παρατηρήσουμε η συμπεριφορά του να επιστρέφει πίσω στο χρόνο για παράδειγμα σε ότι αφορά την ενούρηση. Ή αν δούμε το παιδί ξαφνικά να εκφράζει μαθησιακές δυσκολίες, υπερκινητικότητα ή αδυναμία συγκέντρωσης θα πρέπει να κινητοποιηθούμε», αναφέρει.
Αυτονόητο είναι σαφώς πως όλα αυτά τα σημάδια που προαναφέραμε δε σημαίνουν οπωσδήποτε πως ένα παιδί έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση. Ωστόσο δείχνουν σίγουρα πως το παιδί βρίσκεται υπό έντονο στρες.
«Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να μιλήσουμε ήρεμα και με αγάπη στο παιδί προκειμένου να μας ανοίξει τη καρδιά του. Από κει και πέρα, εφόσον μας αποκαλύψει πως έχει υποστεί κακοποίηση θα χρειαστούμε βοήθεια» συμπληρώνει η κ.Στάθη.
Την βοήθεια αυτή θα μας τη δώσουν είτε οι κοινωνικές υπηρεσίες της περιοχής μας σε συνεργασία με κάποιο ψυχολόγο. Παράλληλα, υπάρχουν γραμμές υποστήριξης παιδιών και γονέων όπως το 115 25 της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» με την οποία η «Ελίζα» συνεργάζεται ή το 1056 του «Χαμόγελο του Παιδιού» στις οποίες μπορεί κανείς να απευθυνθεί.
Το σημαντικό είναι να μη νιώσουν οι γονείς ντροπή ή φόβο και να μιλήσουν προκειμένου να έχουν βοήθεια. «Είναι σημαντικό τα παιδιά που βρίσκουν τη δύναμη και αποκαλύπτουν την περιπέτειά τους να λάβουν την κατάλληλη υποστήριξη και να θεραπευτούν γιατί αλλιώς θα το κουβαλάνε μια ζωή», λέει η κ. Στάθη.
http://www.neakriti.gr/?page=newsdetail&DocID=1412121&srv=364
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου