«Άστεγοι… οι δικοί μας πρόσφυγες»

Από τον Γιώργο Μουργή  

Η μνημονιακά  απαξιωμένη  κοινωνία, βιώνοντας τη δική της ανθρωπιστική κρίση από τη  λαίλαπα του νεοφιλελευθερισμού, στέκεται άλλη μια φορά αλληλέγγυα στο μεγάλο πρόβλημα των αστέγων.
Στους  « δικούς μας πρόσφυγες », άστεγους των πόλεων.
Σε όσους από τη μία μέρα στην άλλη εξαιτίας της μνημονιακής πολιτικής βρέθηκαν χωρίς δουλειά, χωρίς περίθαλψη, χωρίς στέγη, συμπληρώνοντας  τον ήδη μεγάλο αριθμό των ανέστιων «αποδιοπομπαίων τράγων»…



Το κίνημα της αλληλεγγύης, τα συσσίτια, τα κοινωνικά παντοπωλεία προσπαθούν καθημερινά με πενιχρά μέσα να καλύψουν κυρίως τις διατροφικές ανάγκες, αλλά στο θέμα της στέγασης δεν μπορούν να εφαρμόσουν καμία λύση.

Το οξυμένο πρόβλημα των αστέγων χρειάζεται συνολική αντιμετώπιση, μακριά από όρους «ιδρυματοποίησης», με προοπτική ένα ολοκληρωμένο σχέδιο και στόχο την ομαλή επανένταξή τους στον κοινωνικό ιστό.
Ο αριθμός τους χρειάζεται καταγραφή και χαρτογράφηση, ώστε η θεσμική επίλυση να περάσει από τις κρατικές δομές για να αντιμετωπιστεί συνολικά. Κοινωνικά ευάλωτες ομάδες, εξωθούνται από αθέατες, συγκεκαλυμμένες και επώδυνες συνθήκες φτώχειας στο δρόμο, σημειώνοντας έτσι σημαντική αύξηση στον ορατό πληθυσμό των αστέγων.
Σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου της Αθήνας, 20.000 κάτοικοι της πρωτεύουσας στηρίζονται για την επιβίωσή τους στις κοινωνικές  δομές. Από αυτούς που συνωστίζονται στα συσσίτια, το 66% είναι Έλληνες, το 44% έχει ανώτερο μορφωτικό επίπεδο, το 7,5% έχει τελειώσει Πανεπιστήμιο.


Χωρίς καταγεγραμμένο τον απόλυτο αριθμό αστέγων στην χώρα, η επιλογή το κράτος πρόνοιας να χρηματοδοτήσει το άνοιγμα μέρους των 300.000 σπιτιών που παραμένουν κλειστά, αποτελεί μονόδρομο.
Μελέτη της οργάνωσης «Κλίμακα» καταγράφει τη βιωματική ένδειξη των αστέγων και την επιθυμία που εκφράζουν σε ποσοστό πάνω από 70%  να παρθούν μέτρα για την πρόληψη στο ενδεχόμενο ενός νέου κύματος αστέγων. Καταγράφεται, δηλαδή, πρώτα η δική τους ανησυχία να μη συνεχιστεί το φαινόμενο και μετά η προτεραιότητα για τις δικές τους ανάγκες σίτισης, περίθαλψης, ένδυσης και στέγασης.
Η «Κλίμακα», κοινωνικός, εθελοντικός φορέας αντιμετώπισης του κοινωνικού αποκλεισμού, παρουσίασε μια νέα έρευνα για το πρόβλημα των αστέγων.

Το 90% είναι Έλληνες και το 10% αλλοδαποί, οι περισσότεροι εκ των οποίων ζουν στην Ελλάδα, πάνω από 8 χρόνια. Το 80% των αστέγων είναι άντρες. Όσον αφορά στις ηλικίες, το 61% είναι 41-55 ετών, ενώ σημαντικό ποσοστό εμφανίζεται και στην κατηγορία 26-40 ετών (21%).
Το επίπεδο εκπαίδευσης τους είναι αρκετά υψηλό. Το 52% έχει τελειώσει Γυμνάσιο, 25% Λύκειο, 20% κάποιο Πανεπιστήμιο ή ΤΕΙ, ενώ οι περισσότεροι ήταν εργαζόμενοι, κυρίως σε τομείς που έχουν πληγεί ανεπανόρθωτα, όπως οι κατασκευές, οι βιοτεχνίες και το λιανεμπόριο.
Σημαντικό εύρημα της ερευνάς είναι ότι το 65% όσων βρίσκονται σήμερα στον δρόμο αποτελούν « νεοάστεγους » από το 2010, όταν η χώρα μπήκε στη ζώνη του λυκόφωτος των μνημονίων.
Ο χειμώνας πλησιάζει και το σχέδιο λίγων ημερών θέρμανσης αντιμετωπίζει το πρόβλημα αποσπασματικά  στους χώρους που προσφέρει η τοπική αυτοδιοίκηση. Επιβάλλεται  πολιτική πρωτοβουλία όπου οι εμπλεκόμενοι φορείς  να επιλέξουν χώρους φιλοξενίας αστέγων που θα πληρούνται όροι υγιεινής και προστασίας από τα καιρικά φαινόμενα. Η αντιμετώπιση του προβλήματος αποτελεί δύσκολο έργο, αλλά ταυτόχρονα αξιακή συνθήκη του κράτους πρόνοιας!


Η πληγή των αστέγων αφυδατώνει το κοινωνικό πρόσημο της ανθρωπιστικής και  ταξικής μας ύπαρξης.
Ας μην ξεχνιόμαστε στη «ζέστα του σφαγείου μας»… Η εγρήγορση της αλληλεγγύης και του εθελοντισμού μάς έμαθαν ότι οι τραγικές εικόνες που αποτυπώνονται στα χαρτόκουτα και τις ξεφτισμένες κουβέρτες, μπορούν να αλλάξουν.
Λέξεις όπως αυτές εδώ ή η αναφορά στην ανθρωπιστική – ταξική κρίση των αστέγων είναι οι πλευρές του ίδιου νομίσματος για όσα αφήνουμε στην τύχη. Όσο άστεγες παραμένουν οι μέρες τους, άλλο τόσο άστεγες θα παραμένουν οι ψυχές μας στα ζεσταμένα κορμιά κάτω από τα καθαρά μας παπλώματα.
Στο «είμαστε όλοι πρόσφυγες» ας προσθέσουμε «είμαστε όλοι άστεγοι».

*Το κείμενο δημοσιεύθηκε στο ένθετο του Νόστιμον Ήμαρ στον Δρόμο της Αριστεράς, το Σάββατο 1.10.2016

Κάθε Σάββατο κυκλοφορεί στα περίπτερα το έντυπο Νόστιμον Ήμαρ ως ένθετο στον Δρόμο της Αριστεράς.