Αντί να το λέμε μόνο και να ζητάμε καλύτερη τιμή λόγω της θωράκισης της ανθρώπινης υγείας μέσω της κατανάλωσης του ελαιολάδου της Κρήτης και γενικότερα της χώρας μας, θα πρέπει παράλληλα και να το αναγράφουμε πάνω στις ετικέτες, κάτι που σημαίνει ότι είναι άκρως απαραίτητη η τυποποίησή του. Οι επιστήμονες δε χάνουν ευκαιρία σε κάθε σχετική εκδήλωση - όπως αυτή που έγινε προ ημερών στα Χανιά - να μιλούν για τις λεγόμενες «φαινόλες του ελαιολάδου», που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από όλο το παραγωγικό και εμπορικό κύκλωμα, για να πετύχουμε πολύ μεγαλύτερες τιμές στην αγορά, σε σχέση με τις τιμές που το πουλάμε σήμερα!
Όλη η σημασία του εθνικού μας προϊόντος βρίσκεται στην πικράδα του, αφού αυτή η πικρή γεύση προέρχεται από τις φαινόλες, που είναι ό,τι καλύτερο για την ανθρώπινη υγεία.
Σε εκδήλωση στο Επιμελητήριο Χανίων, που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 15 Οκτωβρίου ακριβώς για το ζήτημα αυτό, ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών στον τομέα Φαρμακευτικής, Προκόπης Μαγιάτης, και η καθηγήτρια του ίδιου Τμήματος, Ελένη Μελλίου, ξεκαθάρισαν ότι η τιμή του ελαιολάδου όταν φέρει την πιστοποίηση των υγειοπροστατευτικών συστατικών είναι πολλαπλάσια στις διεθνείς αγορές της Αμερικής, της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης.
Ο κ. Μαγιάτης, μάλιστα, τόνισε ότι οι φαινόλες είναι συγκεκριμένη κατηγορία συστατικών που υπάρχουν μέσα στο ελαιόλαδο, και σχετίζονται κυρίως με την πικάντικη και πικρή γεύση του. Από εκεί μπορεί να καταλάβει κάποιος ότι ένα λάδι είναι πλούσιο σε φαινόλες. Αυτές οι ουσίες ανήκουν σε μια κατηγορία που η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χαρακτηρίσει επίσημα ως «προστατευτικές για την υγεία», όταν βρίσκονται σε συγκεκριμένα επίπεδα σε ένα ελαιόλαδο. Η επισήμως αναγνωρισμένη ιδιότητα των φαινολών από την Ε.Ε. είναι η προστασία των λιπιδίων του αίματος από την οξείδωση. Όπως εξήγησε ο κ. Μαγιάτης, «στο αίμα μας κυκλοφορεί χοληστερίνη, η οποία, όταν οξειδωθεί, φράζει τα αγγεία και δημιουργούνται αθηρωματικές πλάκες που προκαλούν το έμφραγμα και το εγκεφαλικό. Όταν σταματάμε τη διαδικασία οξείδωσης προστατεύουμε το καρδιαγγειακό μας σύστημα».
Ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών αναφέρθηκε επίσης σε μια διαδικασία πιστοποίησης που έχει αναπτύξει σχετικά με το εάν το ελαιόλαδο έχει και σε τι επίπεδο φαινόλες, ώστε ο παραγωγός να το αναφέρει στην ετικέτα του και έτσι να πάρει υψηλότερη τιμή.
«Η διαδικασία που έχει αναπτυχθεί ονομάζεται πυρηνικός μαγνητικός συντονισμός. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά μπορεί να μετρηθεί η ποιότητα ενός ελαιολάδου και να δοθεί το ανάλογο πιστοποιητικό», υπογράμμισε.
Σύμφωνα με τον κ. Μαγιάτη, σήμερα στην Ελλάδα υπάρχει μια μερίδα παραγωγών-τυποποιητών ελαιολάδου, περίπου 500, οι οποίοι είναι ενημερωμένοι για την αξία των φαινολών στο ελαιόλαδο, ωστόσο - κατέληξε - μπροστά στην ύπαρξη χιλιάδων μικροπαραγωγών ελαιολάδου, το ποσοστό όσων γνωρίζουν την αξία του είναι λίγο και χρειάζεται ακόμη αρκετή προσπάθεια ενημέρωσης.
«Χρειάζεται κοινός αγώνας»
«Μπορούμε όλοι να κάνουμε πολλά πράγματα, από τη στιγμή που θα καταλάβουμε όμως όλοι ότι από τον παραγωγό, από την ώρα που θα αρχίσει την καλλιέργεια στο χωράφι, μέχρι και όλο το κύκλωμα παραγωγής και διάθεσης του προϊόντος, έχουμε τις ευθύνες μας. Και όλοι μπορούμε να βοηθήσουμε για να έχουμε καλύτερες τιμές», λέει στη "Ν.Κ." ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου Ανδρέας Στρατάκης.
«Αυτό δεν είναι ένα θέμα που είναι ενός ανθρώπου ή μιας ομάδας ανθρώπων. Είναι θέμα συνολικό και συλλογικό το πώς βλέπουμε ότι πρέπει να προστατεύσουμε το προϊόν μας και από 'κει και πέρα να το εμπορευτούμε σωστά», προσθέτει ο συνεταιριστής.
Μάλιστα ο Ανδρέας Στρατάκης λέει ότι τα περιθώρια ήταν και παραμένουν, αλλά και θα είναι ακόμα περισσότερα τα επόμενα χρόνια, να μπορέσουμε να πετύχουμε για το λάδι μας καλύτερες τιμές. «Αυτό δε γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη, ούτε γίνεται με ευχές. Είναι κάτι στο οποίο μπορούν να συμβάλουν όλοι. Και μέσα σε αυτό το θέμα είναι η σωστή καλλιέργεια, είναι η σωστή καταπολέμηση του δάκου και πότε αλέθουμε και πώς πρέπει να αλέθουμε κ.ά.».
Και τα 8 ευρώ το λίτρο στα ράφια!
Στο σημείο αυτό ο κ. Στρατάκης αναφέρει ότι η τιμή του προϊόντος στις περιπτώσεις εκείνες που αυτό τυποποιείται και αναγράφονται τα στοιχεία για τις φαινόλες μπορεί να ξεπερνά τα 7 και τα 8 ευρώ το λίτρο στα ράφια του εξωτερικού. «Αλλά γι' αυτό λέμε ότι θα πρέπει το λάδι να τυποποιείται και να φεύγει τυποποιημένο προς την αγορά», λέει ο συνεταιριστής.
Μάλιστα μας αποκαλύπτει ότι η ΕΑΣΗ έχει στα σκαριά μια καλή συμφωνία για το φετινό λάδι που θα παραχθεί, προκειμένου να διαθέσει προς εταιρεία της Ελλάδας μεγάλη ποσότητα τυποποιημένου ελαιολάδου.
Αναφορικά με τις τιμές παραγωγού φέτος, ο κ. Στρατάκης καταλήγει: «Αν και είναι νωρίς ακόμα, δε θεωρώ ότι συντρέχουν λόγοι για μείωση της τιμής παραγωγού σε σχέση με την περυσινή περίοδο. Αντιθέτως, έχουμε κάθε λόγο να περιμένουμε ότι φέτος η τιμή θα αυξηθεί σε σχέση με πέρυσι και σίγουρα η έναρξή της δε θα είναι κάτω από τα σημερινά επίπεδα των 3 ευρώ το λίτρο».
«Έχουμε όλοι ευθύνες»
«Όλοι θα πρέπει να αναλάβουμε τις ευθύνες μας», λέει στη "Ν.Κ." ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Νομού Ηρακλείου Γιώργος Τζωρτζάκης. «Το ελαιόλαδο έχει πολλαπλά οφέλη στην ανθρώπινη υγεία. Από 'κει και πέρα για να πάρεις την υπεραξία και πραγματικά να καταλάβει και ο κόσμος πόσο ωφέλιμο είναι το προϊόν μας για την υγεία του, θα πρέπει να το τυποποιούμε και να αναγράφουμε όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που έχει».
Και όπως τονίζει κατηγορηματικά ο κ. Τζωρτζάκης, «στο χύμα λάδι τέτοια χαρακτηριστικά ώστε να πάρουμε την υπεραξία του προϊόντος δεν μπορούμε να τα υποδείξουμε ποτέ. Άρα πρέπει όλοι μας να αλλάξουμε τρόπο λειτουργίας, νοοτροπία, να οργανωθούμε σε ομάδες παραγωγών και σε συνεταιριστικές οργανώσεις, ούτως ώστε να μπορέσουμε πραγματικά να τυποποιήσουμε στο μέγιστο βαθμό το ελαιόλαδο που παράγουμε για να αναδείξουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει και όλα όσα μπορεί να προσφέρει στην ανθρώπινη υγεία».
Ο πρόεδρος της ΟΑΣΝΗ συνεχίζει λέγοντας ότι «η Ελλάδα είναι πολύ πίσω. Και παρά το γεγονός ότι είμαστε σε περίοδο οικονομικής κρίσης και πραγματικά ο πρωτογενής τομέας θα μπορούσε να βγάλει τη χώρα απ' την κρίση, δεν ασχολείται κανένας. Δεν τους ενδιαφέρει. Πραγματικά νιώθουμε ότι το κράτος μάς έχει πεταμένους στο περιθώριο»...
Χρήσιμες συμβουλές για το ελαιόλαδο
Τα "μυστικά" για τις φαινόλες και γενικότερα τη θρεπτική αξία του ελαιολάδου, καθώς και χρήσιμες συμβουλές προς παραγωγούς και καταναλωτές μάς μετέφερε χθες, απαντώντας στις ερωτήσεις μας, ο υπεύθυνος του Χημείου του Τυποποιητηρίου Ελαιολάδου της ΕΑΣΗ στη Βιομηχανική Περιοχή Ηρακλείου, ο χημικός Μανόλης Μιχελινάκης.
Σε ό,τι αφορά τις φαινόλες, συγκεκριμένα, ο κ. Μιχελινάκης μας είπε χαρακτηριστικά: «Οι φαινόλες δεν είναι κάτι το σταθερό. Δηλαδή το να γράψεις στην ετικέτα σου ότι "εμένα οι ολικές μου πολυφαινόλες είναι 300", δε σημαίνει ότι μετά το εξάμηνο θα είναι πάλι 300. Αυτό είναι ένα θέμα. Αλλά είναι σημαντικό να αναγράφονται τα στοιχεία αυτά στην ετικέτα του τυποποιημένου ελαιολάδου. Απλώς θα πρέπει κάθε φορά, όταν το αναφέρεις πάνω, με βάση τον κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να το διαπιστώνεις κιόλας. Τώρα αν εσύ πάρεις από 'δω ένα χαρτί που σου λέει ότι οι πολυφαινόλες για το λάδι σου είναι 350, αλλά μετά από ένα εξάμηνο το μετρήσουν το λάδι και το βρουν ότι είναι 200, τι θα γίνει; Αυτό είναι ένα θέμα. Γιατί όταν γράφεις πάνω κάτι, ουσιαστικά θα πρέπει να ισχύει μέχρι τη λήξη του προϊόντος».
Όπως εξηγεί ο Μανόλης Μιχελινάκης, δεν είναι αντίθετος με την άποψη της αναγραφής των πολυφαινολών. Απλά τονίζει ότι πρέπει να βρεθεί ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε να γίνει αυτό, χωρίς να δημιουργούνται προβλήματα.
Μάλιστα τονίζει ότι «πράγματι πάντα τις πολυφαινόλες κάποιοι τις κοιτάζουν στην αγορά. Γιατί είναι αντιοξειδωτικές ουσίες οι οποίες προστατεύουν και το λάδι και τον οργανισμό του ανθρώπου».
Σύμφωνα με το γνωστό χημικό, «μέσα σε αυτό που λέμε "πολυφαινόλες" μπορούμε να συμπεριλάβουμε και τη βιταμίνη Ε που υπάρχει στο ελαιόλαδο και η οποία είναι πολύ σημαντική. Αλλά ας τις πούμε "αντιοξειδωτικές ουσίες" για να τις συμπεριλάβουμε όλες».
«Να τρώγεται αμέσως»
Όσο πιο πικρό... τόσο το καλύτερο
Για όλους αυτούς τους λόγους το ελαιόλαδο θα πρέπει να το τρώμε αμέσως μόλις βγαίνει από το ελαιοτριβείο, σε ό,τι αφορά την κατανάλωση του δικού μας προϊόντος για τα σπίτια μας. Όπως απαντά ο Μανόλης Μιχελινάκης, «οι πολυφαινόλες έχουν να κάνουν με την πικράδα και την πικάντικη γεύση του λαδιού. Πολλοί δεν το θένε. Λένε "πικρό είναι το λάδι μου", "καίει το λάδι μου", κ.λπ. Κι όμως. Το λάδι που δεν "καίει" και που δεν είναι πικρό έχει λίγες πολυφαινόλες. Το λάδι που είναι πικρό και που θα σε "κάψει" και πίσω στο λαιμό όταν θα το καταπιείς έχει και τις περισσότερες πολυφαινόλες».
Στο σημείο αυτό ο υπεύθυνος του Εργαστηρίου Χημικών Αναλύσεων του Τυποποιητηρίου της ΕΑΣΗ, Μανόλης Μιχελινάκης, διευκρινίζει ότι δεν αναφέρεται στο "κάψιμο" του "ταγγισμένου" λαδιού. Δηλαδή του λαδιού που έχει παλιώσει. Διότι στην περίπτωση εκείνη πρόκειται για "κάψιμο" λόγω του ότι έχει το λάδι παλιώσει. Άλλο το ένα και άλλο το άλλο.
«Στην περίπτωση αυτή καταλαβαίνουμε την "ταγγίλα" του λαδιού. Έχει άλλο "κάψιμο" στο λαιμό μας. Εμείς λοιπόν μιλάμε για το φρέσκο λάδι, όπου ο καταναλωτής μπορεί να καταλάβει τις πολυφαινόλες του από το πικρό και το πικάντικο».
Εξάλλου, ο κ. Μιχελινάκης ξεκαθαρίζει ότι, «όσο πιο νωρίς μαζέψεις τις ελιές και είναι πικρό το λάδι, τόσο πιο πολλές πολυφαινόλες έχει. Βέβαια αυτό έχει να κάνει με την ποικιλία της ελιάς, με το χρόνο συγκομιδής και με την ελαιοποίηση στο ελαιουργείο».
Για τη διαδικασία έκθλιψης του ελαιοκάρπου, ο χημικός της ΕΑΣΗ εξηγεί ότι «οι μικρές οπές στο κόσκινο του ελαιουργείου αυξάνουν τις πολυφαινόλες. Όταν ένας σπαστήρας έχει υψηλές στροφές αυξάνει τις πολυφαινόλες. Αλλά κάνει ζημιά σε άλλα πράγματα, όπως να χαλάει το άρωμα του λαδιού. Εκεί πρέπει λοιπόν να βρεις μια ισορροπία. Αλλά και αυτά όλα επηρεάζουν την περιεκτικότητα του προϊόντος σε πολυφαινόλες».
Έχει σημασία, εξάλλου, να τονιστεί ότι «αν αφήσουμε τις ελιές έξω πέντε μέρες και δεν τις αλέσουμε αμέσως οι πολυφαινόλες πέφτουν. Γι' αυτό εμείς φωνάζουμε και λέμε ότι πρέπει οι ελιές να αλεστούν αμέσως. Άρα και ο ελαιουργός θα πρέπει να αλέθει αμέσως τις ελιές που του παραδίδουν οι αγρότες και ταυτόχρονα να βρει, σε συνεργασία με την εταιρεία που κατασκευάζει τα μηχανήματά του, μια ισορροπία για να έχει αυξημένες πολυφαινόλες»...
Τι γίνεται, τώρα, με την αποθήκευση του ελαιολάδου στα σπίτια μας; «Χρειαζόμαστε σκοτεινό μέρος. Να μην αερίζεται το λάδι ώστε να παίρνει οξυγόνο. Διότι όλα αυτά τού μειώνουν τις πολυφαινόλες και τη θρεπτική αξία».
Και βέβαια είναι προτιμότερο να έχουμε το λάδι μας σε ανοξείδωτα δοχεία απ' ό,τι σε πλαστικά, για το λόγο της αποφυγής δημιουργίας πλαστικοποιητών και βέβαια καλύτερης προστασίας της ποιότητας.
Τι είναι όμως τα "Κ" που ακούμε πολλές φορές τον έμπορο να μας λέει, για να μας ενημερώσει ότι θα πάρει ως βιομηχανικό το λάδι μας;
«Τα "Κ" μπορεί να έχουν να κάνουν με τον τρόπο συντήρησης του ελαιολάδου, αλλά βασικά έχουν να κάνουν με την οξειδωτική κατάσταση που βρίσκεται το λάδι σήμερα. Τι ζημιά έχει κάνει δηλαδή το οξυγόνο», όπως διευκρινίζει ο Μανόλη Μιχελινάκης.
Και αναφορικά με την απάντηση «τα "Κ" είναι αυξημένα στο προϊόν σας», ο ίδιος τονίζει ότι «δε σημαίνει ότι το λάδι αν φαγωθεί θα προκαλέσει κάποια ζημιά στον καταναλωτή. Αλλά σημαίνει ότι το οξυγόνο που είχε μέσα έκανε τη βρομοδουλειά του και ανέβηκε πάνω από το όριο που προβλέπει ο κανονισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από τότε και μετά, περιμένεις ότι το λάδι θα "βρομίσει" πιο γρήγορα απ' ό,τι αν είχε χαμηλά τα "Κ". Άρα, σιγά-σιγά, θα χάσει τη θρεπτική του αξία. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να αλλάξει κατηγορία το λάδι κι εκεί που ήταν, ας πούμε, έξτρα παρθένο, να γίνει παρθένο», καταλήγει προς την εφημερίδα μας ο χημικός της ΕΑΣΗ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου