Η ιστορία του χαλάσματος που βρίσκεται στη διασταύρωση των οδών Θεοκτίστου και Φιλαρέτου, στην περιοχή του Αϊ Γιάννη στο Ηράκλειο, ταυτίζεται με την ιστορία του ξεριζωμένου Ελληνισμού της Μικράς Ασίας. Ο μπαρμπα-Στρατής ήταν ο τελευταίος κάτοικος του πετρόκτιστου, χωμάτινου σπιτιού, που πέθανε πριν από 8 χρόνια.
Μπήκαμε μέσα αψηφώντας τις προειδοποιήσεις των γειτόνων ότι είναι επικίνδυνο να πέσει και να μας πλακώσει, και ήρθαμε πρόσωπο με πρόσωπο με την ίδια την ιστορία, του ξεριζωμένου Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, τότε που, για να γλιτώσουν από τη φωτιά και το τσεκούρι των Τούρκων, οι Μικρασιάτες ήρθαν στα μέρη μας και μας δίδαξαν την ανθρωπιά, την εργατικότητα, το φιλότιμο και την προκοπή!
Μια βαλίτσα, που είναι από αυτές με τις οποίες ταξίδεψαν οι κατατρεγμένοι Έλληνες της Σμύρνης, για να γλιτώσουν το θάνατο, αφήνοντας εκεί ένα κομμάτι από τον εαυτό τους... Στο σπίτι του μπαρμπα-Στρατή, του τελευταίου γόνου της οικογένειας Μεγαλογιάννη, βρήκαμε και φωτογραφίσαμε ένα σωρό πράγματα, χωμένα μέσα στα μπάζα που υπάρχουν, καθώς το κτήριο έχει αρχίσει σιγά-σιγά να καταρρέει, από το βάρος τόσων χρόνων, αφού χρονολογείται από τις αρχές του 1900...
Ο φωτογραφικός φακός του Νίκου Χαλκιαδάκη έχει πάρει "φωτιά". Εμένα τα μάτια μου πέφτουν πάνω σε δύο τετράδια. Όπως μας πληροφόρησαν οι γείτονες, ο μπαρμπα-Στρατής ζούσε στο σπίτι αυτό με τα αδέλφια του, μετά το θάνατο των γονιών τους. Τα τετράδια, λοιπόν, ανήκουν στην αδελφή τους.
Το τετράδιο είναι "της Αριθμητικής" και έχει το όνομα μαθήτριας της Β’ τάξεως Δημοτικού Σχολείου, μέλους της οικογένειας. Και παρά το περιεχόμενο του τετραδίου με αριθμητικές πράξεις, στην τελευταία του σελίδα διαβάζουμε μια έκθεση της μαθήτριας για την ημέρα του Επιταφίου του 1973, που αντιγράφουμε αυτούσια.
«Ντιν-νταν, ντιν-νταν, χτυπούν οι καμπάνες της εκκλησίας πένθιμα και καλούν τους χριστιανούς στην εκκλησία. Ανάμεσα στον κόσμο που πηγαίνει είμαι κι εγώ και οι γονείς μου.
Επήγαμε στην εκκλησία της γειτονιάς μου, στον Άγιο Ιωάννη. Οι πολυέλαιοι αστράφτουν από το φως. Στο κάτω μέρος υπάρχουν πένθιμες κορδέλες. Στη μέση της εκκλησίας είναι ο Επιτάφιος στολισμένος με όμορφα και πολύχρωμα λουλούδια. Δίπλα στέκει ο ιερεύς με μαύρα άμφια. Μετά από λίγο αρχίζει η εκφορά του Επιταφίου και η επιστροφή πάλι εις τον ναόν. Την άλλη μέρα είναι Μεγάλο Σάββατο»...
ΚΑΘΕ ΣΠΙΤΙ ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ
Οι προσφυγογειτονιές του Αϊ Γιάννη
Όλα τα παλιά κτήρια του Αϊ Γιάννη έχουν μεγάλη ιστορία. Στο συγκεκριμένο χάλασμα καταφέραμε και μπήκαμε, επειδή είναι ανοιχτό, και σε λίγο καιρό - κανείς δεν ξέρει πότε - θα κατεδαφιστεί από τα συνεργεία του Δήμου Ηρακλείου.
Ο Ξενοφών Φλώκος είναι κι αυτός ένας από τους γείτονες και είναι και στη διοίκηση του Πολιτιστικού Συλλόγου Αϊ Γιάννη. Μας είπε λοιπόν ότι «εδώ η περιοχή ήταν τούρκικο μετόχι επί τουρκοκρατίας. Και όταν ήρθαν οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, το κράτος τούς μοίρασε τα σπιτάκια αυτά που έμεναν οι Τούρκοι. Εδώ έβλεπες τότε το βουνό απέναντι και ήταν όλο ελιές και η περιοχή του Αϊ Γιάννη ήταν όλο αμπέλια. Και από τότε αναπτύχθηκε σιγά-σιγά η περιοχή αυτή»...
Ο κ. Φλώκος μάς λέει επίσης ότι ο μπαρμπα-Στρατής ζούσε μέχρι και πριν από 8 χρόνια σε αυτό το σπίτι. Είχε τις κότες του, τις λεμονιές του, τον κήπο του. Ο αδελφός του είχε παντρευτεί στην Αθήνα. Κανένα από τα αδέλφια δε ζει σήμερα. Και το σπίτι πολύ γρήγορα θα κατεδαφιστεί, θάβοντας για πάντα κάτω από τα ερείπια τα όνειρα μιας οικογένειας προσφύγων, που ήρθε στον τόπο μας και έγραψε τη δική της ιστορία.
Μια ηλικιωμένη γειτόνισσα, η κ. Σοφία, με ρίζες μικρασιάτικες, μας λέει ότι το συγκεκριμένο σπίτι, όταν δόθηκε στην οικογένεια Μεγαλογιάννη, ήταν μόνο ένα δωμάτιο. «Μετά η οικογένεια έφτιαξε ένα-δυο δωμάτια παραπάνω. Ήταν πρόσφυγες κι αυτοί, φτωχοί άνθρωποι, και πραγματικά πολύ καλοί. Κι εγώ, που γεννήθηκα στο Ρέθυμνο, προέρχομαι από Μικρασιάτες. Η μαμά μου, η θεία μου και η γιαγιά μου ήρθαν το ’22 πρόσφυγες εδώ»...
Όπως λέει ακόμη, σε αυτό το σπίτι «έμενε στην αρχή όλη η οικογένεια. Είχαν και μια αδελφή. Έχουν πεθάνει όλοι. Μόνο τα ανίψια ζουν»...
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΝΙΚΟΣ ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ
ΠΗΓΗ: ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου