Στην περιοχή του Σκαλανίου, γύρω στα 60 στρέμματα αμπελιών, που κάποτε εργάζονταν σε αυτά οι επιστήμονες του ΕΘΙΑΓΕ για πειραματικούς σκοπούς, έχουν κυριολεκτικά στοιχειώσει.
Το neakriti.gr " επισκέφτηκε χθες την περιοχή και κατέγραψε εικόνες θλίψης, όχι μόνο στον αμπελώνα, αλλά και στο υαλόφραχτο θερμοκήπιο που εντοπίσαμε πάνω από αυτόν, εντός του οποίου γίνονταν από τους επιστήμονες προσπάθειες εγκατάστασης και ανάπτυξης εξυγιασμένου φυτωριακού υλικού, που θα χρησιμοποιούνταν στη συνέχεια σε μητρική φυτεία, η οποία και θα έδινε ζωή στην αμπελουργία της Κρήτης!
Μια φορά κι έναν καιρό, δεκάδες επιστήμονες, με επικεφαλής τον ερευνητή Αμπέλου Βαγγέλη Βαρδάκη, εργάζονταν πυρετωδώς στα πάνω από 70 στρέμματα αμπελώνα στο Σκαλάνι, όπου μετά τη διάνοιξη του δρόμου Ηρακλείου-Βιάννου έχουν απομείνει γύρω στα 60 στρέμματα. Εμείς επισκεφτήκαμε το ένα κομμάτι του αμπελιού, ακριβώς πάνω στον κόμβο προς Σκαλάνι, ενώ τα υπόλοιπα στρέμματα βρίσκονται από τα κάτω μεριά του δρόμου.
Εγκατάλειψη - "έγκλημα"
Ο αντιπρόεδρος της Ομάδας Αμπελουργών Κρήτης και της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου, Μύρος Χιλετζάκης, βρέθηκε στο ρεπορτάζ που κάναμε, για να μας βοηθήσει δείχνοντάς μας το κτήμα του ΕΘΙΑΓΕ, όπου και εντοπίζει και ο ίδιος όλη αυτή την εγκατάλειψη, που τη χαρακτηρίζει ως «έγκλημα».
«Η Περιφέρεια Κρήτης αγωνίζεται για την αναμπέλωση στην Κρήτη. Αλλά δε βλέπουμε να υπάρχει ενδιαφέρον από το κράτος να στηρίξει τη μελέτη αναμπέλωσης και τις προτάσεις που γίνονται προς την κατεύθυνση αυτή», λέει ο συνδικαλιστής.
«Είμαστε εδώ στον κόμβο Σκαλανίου, είναι μία έκταση περίπου 60 στρεμμάτων και εδώ γίνονταν πειραματικές υποστυλώσεις και φυτεύσεις για την έρευνα του κρητικού αμπελώνα. Αυτά όλα έχουν ρημάξει. Έχουν διαλύσει. Οι εικόνες "μιλάνε" και μόνες τους. Και την ίδια ώρα, ο κάθε παραγωγός παλεύει να αναμπελώσει από μόνος του, χωρίς να υπάρχει εξυγιασμένο φυτωριακό υλικό που θα μπορούσε να εμπιστευτεί», όπως λέει ο Μύρος Χιλετζάκης.
Για το κτήμα Σκαλανίου ο συνδικαλιστής λέει: «Εδώ ήταν το σπίτι του αμπελιού, που μάθαινε στους νεότερους πώς να καλλιεργούν. Αλλά έχει εγκαταλειφθεί εδώ και δεκαετίες, ενώ θα μπορούσε να διατηρηθεί ο πειραματικός και εκπαιδευτικός ρόλος του κτήματος Σκαλανίου και να έρχονται εδώ και σχολεία, που να μαθαίνουν χρήσιμα πράγματα γύρω από το αμπέλι»...
Μια φορά...
Ο άνθρωπος που αγωνίστηκε για να αγοραστεί και να αξιοποιηθεί όλη αυτή η έκταση για επιστημονικούς σκοπούς στον τομέα του αμπελιού ήταν ο ερευνητής Αμπέλου, που συνταξιοδοτήθηκε ως διευθυντής στο Ινστιτούτο Αμπέλου του ΕΘΙΑΓΕ στον Κατσαμπά, Βαγγέλης Βαρδάκης.
«Εγώ το κτήμα Σκαλανίου το αγόρασα το 1979», λέει στη "Ν.Κ." ο γνωστός επιστήμονας. «Και μόνο το θερμοκήπιο που είδατε, για να φτιαχτεί τότε, στοίχισε 30 εκατομμύρια δραχμές. Κι όμως μετά που έφυγα εγώ, το 1998, τα πάντα εγκαταλείφθηκαν δυστυχώς, με ευθύνη της Πολιτείας», όπως λέει χαρακτηριστικά, κουνώντας το κεφάλι του με θλίψη και απόγνωση. «Μέχρι τότε, εκεί μέσα κάναμε πειράματα πολλά. Είτε για το είδος της υποστύλωσης του διαφορετικού κλαδέματος ανάλογα με τις εποχές, είτε και πάρα πολλά άλλα πειράματα», λέει ο κ. Βαρδάκης.
Βέβαια, κατά διαστήματα, έκτοτε, κάποιες πειραματικές δραστηριότητες έχουν γίνει. Κι αυτό το μαρτυρούν και τα τσιμεντένια "βαρέλια" μέσα στα οποία υπάρχουν φυτεμένα κλήματα. Αλλά ποτέ σε μια έκταση αξιόλογη, όπως την περίοδο εκείνη.
«Σε αυτό τον αμπελώνα είχαμε πολλούς κλώνους ποικιλιών. Για παράδειγμα ψάχναμε να βρούμε τα καλύτερα κλήματα σουλτανίνας, τα οποία και τα μελετούσα εγώ, για να δω αν είναι κλώνοι ή αν είναι από τη μητρική τους φυτεία. Και αυτό το ερευνούσα γενετικά. Όλα αυτά που ήταν στο Σκαλάνι φυτεμένα γίνονταν για πειράματα κλώνων ποικιλιών αμπελιού», εξηγεί ο Βαγγέλης Βαρδάκης. «Άλλωστε το λέω πάντα. Για να προχωρήσουμε σε μια σωστή διαδικασία αναμπέλωσης, θα πρέπει πρώτα οπωσδήποτε να κάνουμε κλωνική επιλογή. Και αυτό ισχύει περισσότερο για τα οινοστάφυλα, διότι εκεί αν δεν κάνουμε ομοζύγωτες γενετικά ποικιλίες δεν μπορούμε να βγάλουμε καλό κρασί. Αλλιώς μπορεί να βγάλουμε καλό κρασί τον ένα χρόνο και τα άλλα δύο χρόνια να μη βγάλουμε καλό κρασί, επειδή οι ποικιλίες θα είναι ετεροζύγωτες και δε θα έχουν μια σταθερότητα. Διότι στο κρασί θα πρέπει να υπάρχει σταθερότητα στον τόπο και το χρόνο»...
Υπάρχουν δυνατότητες
«Φυσικά και μπορεί να αξιοποιηθεί και σήμερα», λέει στην εφημερίδα μας ο πρώην ερευνητής Αμπέλου Βαγγέλης Βαρδάκης για το κτήμα Σκαλανίου. «Καταρχήν έχουμε και μία γεώτρηση εκεί, η οποία είναι σωληνωμένη και έχει 15 κυβικά νερό την ώρα. Μπορείς λοιπόν να ασχοληθείς εκεί από τα κηπευτικά μέχρι ό,τι καλλιέργεια θέλεις. Αλλά εμείς το είχαμε πάρει αποκλειστικά για αμπελουργικούς σκοπούς από κάποιον Ανεμογιάννη, που δούλευε στην ΕΡΤ και είχε καταγωγή από το Σκαλάνι».
Μάλιστα, ο κ. Βαρδάκης θυμάται ότι η αγορά του οικοπέδου στοίχισε 13 εκατομμύρια δραχμές, ενώ για τις ανάγκες της αγοράς το Ελληνικό Δημόσιο είχε εγκρίνει τότε ένα κονδύλι 30 εκατομμυρίων δραχμών, αλλά δε βρέθηκε όλη η έκταση και δε χρειάστηκε περισσότερα χρήματα.
Ακολούθησε η τεράστια καταστροφή της φυλλοξήρας, οπότε και το ΕΘΙΑΓΕ έλαβε κοινοτικά χρήματα τότε ύψους 1 δισεκατομμυρίου δραχμών. «Με αυτό το 1 δισ.», όπως λέει ο Βαγγέλης Βαρδάκης, «μπόρεσαν τότε και εξόπλισαν όλα τα εργαστήρια του Ινστιτούτου Αμπέλου στην περιοχή του Κατσαμπά».
Καταλήγοντας, ο Βαγγέλης Βαρδάκης απαντά ότι «θα μπορούσε να γίνει στο Σκαλάνι μία μητρική φυτεία εμβολιοληψίας. Να παίρνουμε δηλαδή μάτια από εκεί και να εμβολιάζουμε σε μία άλλη μεγαλύτερης έκτασης μητρική φυτεία. Πάντως, όταν ήμουνα στο ΕΘΙΑΓΕ, είχα φτιάξει άνοσο φυτωριακό υλικό και στις ποικιλίες που καλλιεργούμε εδώ στην Κρήτη και στα 14 υποκείμενα που επέλεξα ως τα καλύτερα για να χρησιμοποιήσουμε. Τι έχει γίνει αυτό το υλικό; Καταστράφηκε; Το κάψανε; Δεν ξέρω»...
Ρεπορτάζ:
Χριστόφορος Παπαδάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου