Έλσα Ράσιου
Με αφορμή τη δήλωση Φίλη σχετικά με τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στην υποχρεωτική εκπαίδευση, θα ήθελα να καταθέσω και τη δική μου ταπεινή άποψη σε αυτό το θέμα.
Καθώς η γλώσσα είναι ένα ζωντανό κοινωνικό κύτταρο που εξελίσσεται, σε όλες τις γλώσσες υπάρχουν παλιότερες μορφές ( και στις αφρικάνικές και στην τουρκική και στην εβραϊκή π.χ. ). Όλοι οι ευρωπαϊκοί λαοί διδάσκονται την ιστορική εξέλιξη της γλώσσας τους, οι απαρχές της οποίας τοποθετούνται στο Μεσαίωνα. (η απαρχή ορίζεται από τη δημιουργία/χρήση αλφάβητου).
Σε μας συμβαίνει αυτή η απαρχή να είναι πολύ παλιότερη. Ο διαχωρισμός, λοιπόν, σε αρχαία και νεοελληνική γλώσσα είναι τεχνητός κι εξυπηρετούσε πολιτικές σκοπιμότητες από παλιά: η γνώση των "αρχαίων" ως "ανώτερη" γλώσσα, συνιστούσε μορφωτικό προνόμιο κι έκφραση κύρους κι επιβολής της εκάστοτε άρχουσας τάξης, όταν ακόμα δεν υπήρχε δωρεάν υποχρεωτική εκπ/ση. Σε αυτό το πισωγύρισμα φιλοδοξεί να μας επαναφέρει ο κ. Φίλης...
Η ελληνική γλώσσα (τα αρχαία "μας"), ως μήτρα των λατινικών και λατινογενών ευρωπαϊκών γλωσσών, διδάσκεται στα περισσότερα ευρωπαϊκά σχολεία αντίστοιχα των δικών μας Γενικών Λυκείων. Το σημαντικό είναι ο τρόπος διδασκαλίας σε αυτή την περίπτωση. Η κατάργηση της ιστορικής συνέχειας της γλώσσας μας, σε συνδυασμό με την υποχρεωτική διδασκαλία των αγγλικών, το μόνο που θα πετύχει θα είναι η ενίσχυση των αποικιακών δομών και της ταξικής ανισότητας.
Πώς θα γίνει αυτό? Ό,τι στην καθημερινότητά μας ονομάζουμε "αγγλικά" είναι στην ουσία η Αμερικάνικη γλώσσα, η κυρίαρχη δηλ. γλώσσα του διεθνούς καπιταλισμού και της τεχνολογίας. Κι επειδή η γλώσσα, εκτός από εργαλείο επικοινωνίας, συμβαίνει να είναι και φορέας ιδεών και ιδεολογιών, ασυνείδητα επιβάλλει και υποβάλλει συγκεκριμένη ιδεολογία και αλλαγή στάσης των αποδεκτών.
Έτσι με τον περιορισμό στη διδασκαλία της δικής μας μητρικής γλώσσας στην υποχρεωτική εκπ/ση, από τη μια ενισχύεται το σύστημα και διευκολύνεται η αναπαραγωγή του κι από την άλλη εξαφανίζονται ιδεολογικά μηνύματα ασύμφορα στο σύστημα κι εχθρικά προς αυτό (πολίτης, πολίτευμα, δημοκρατία, και άλλα πολλά) Ταυτόχρονα αλλοιώνεται και η πολιτισμική μας παράδοση.
Σταδιακά ο περιορισμός στη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας και την κάνει φτωχότερη και διαμορφώνει μια συλλογική συνείδηση με αίσθημα κατωτερότητας απέναντι σε λαούς-φορείς της κυρίαρχης γλώσσας.
Αυτό συμβαίνει με όλες τις γλώσσες όλων των λαών που το έχουν υποστεί. Αρκεί να μελετήσει κανείς και τα εκπ/κα συστήματα των πρώην αποικιών και τις σύγχρονες σχέσεις τους με τις πρώην κατακτήτριες χώρες. Ακόμα και μετά την απόκτηση της τυπικής εθνικής τους ανεξαρτησίας, οι παλιές αποικίες χρησιμοποιούν ως κρατική την γλώσσα της πρώην κατακτήτριας χώρας και οι αυτόχθονες αστοί επίσης αυτή θεωρούν "μητρική", καθώς αισθάνονται μειονεκτικά απέναντι στη δική τους εθνική γλώσσα.
Για την Ευρώπη τα αποτελέσματα του περιορισμού στη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας αποτυπώνονται ανάγλυφα στο γερμανικό εκπ/κο σύστημα : στην υποχρεωτική εκπ/ση με κατεύθυνση αναπαραγωγή εργατικού δυναμικού (Haupttschule), η διδασκαλία της ίδιας τους της γλώσσας περιορίζεται στην κάλυψη βασικών μόνο επικοινωνιακών αναγκών.
Στο ίδιο γερμανικό εκπ/κο σύστημα αποτυπώνεται ανάγλυφα επίσης και η ταξική ανισότητα.
Ο περιορισμός στη διδασκαλία της μητρικής γλώσσας στο στάδιο της υποχρεωτικής εκπ/σης δημιουργεί πολίτες δύο ταχυτήτων: μιας πνευματικής "ελίτ" από τη μια και μιας "πλέμπας" από την άλλη. Η πρώτη κυριαρχεί κι εξουσιάζει τη δεύτερη. Ακόμα αναπαράγει σταθερά τις κοινωνικές δομές και καθιστά ανέφικτη την κοινωνική ανέλιξη σε παιδιά λαϊκών στρωμάτων, καθώς ο περιορισμός στη γλωσσική διδασκαλία μητρικής γλώσσας συνεπάγεται αποκλεισμό από τη δυνατότητα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπ/ση.
Ο τρόπος με τον οποίο διδάσκονται σήμερα τα αρχαία ελληνικά στην υποχρεωτική εκπαίδευση δεν είναι κακός. Όμως επιδέχεται βελτιώσεις: ίσως συγκριτική διδασκαλία της μορφολογίας (γραμματικής) με την ομιλούμενη γλώσσα, περισσότερη έμφαση στην κειμενοκεντρική προσέγγιση αντί της γλωσσοκεντρικής κ.α... Η εμμονή σε μια αυστηρά γλωσσοκεντρική διδασκαλία μέχρι σχεδόν πρόσφατα, ευθύνεται για τη δημιουργία τραυματικών εμπειριών σε πάρα πολλές γενιές.
Συμπερασματικά, κι επειδή ακριβώς η παρεχόμενη εκπαίδευση είναι προϊόν καθαρά πολιτικής βούλησης κι επιλογής, ο εν λόγω κύριος, που διατείνεται πως είναι "παρά φύσιν" η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών, δεν είναι ούτε αγράμματος, ούτε ανιστόρητος ούτε αφελής, όπως τον παρουσιάζουν οι γελοιογραφίες και οι σάτιρες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Είναι απλά πάρα πολύ επικίνδυνος. Ασκεί έναν άνευ προηγουμένου λαϊκισμό, εκ του πονηρού, θα έλεγα. (Δεν ξεχνάμε και τις απαράδεκτες απόψεις σε θέματα Ελληνικής Ιστορίας.
Αν ενδιαφέρονταν πραγματικά για τα παιδιά των λαϊκών τάξεων, θα άλλαζε το εξεταστικό σύστημα, έτσι ώστε αυτά να έχουν περισσότερες ευκαιρίες πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπ/ση και κατά συνέπεια κοινωνικής ανέλιξης. Ακόμα θα απέτρεπε την κατάρρευση της δημόσιας εκπ/σης. Δε θα στήριζε με φοροαπαλλαγή τα ξένα ακριβά ιδιωτικά που ομολογουμένως παρέχουν μιας άλλης ποιότητας εκπαίδευση.
Αντίθετα, η διδασκαλία της ιστορικής εξέλιξης της γλώσσας μας δεν αποτελεί και δεν πρέπει να αποτελεί προνόμιο των ισχυρότερων οικονομικά αστόπαιδων. Πρέπει να απευθύνεται σε όλα τα ελληνόπουλα γιατί είναι η γλώσσα τους.
Πανηγυρίσαμε με την κατάργηση του πολυτονικού κάποτε...
Δεν πήραμε είδηση τις απλουστεύσεις στην ορθογραφία...
Τέτοιες παρεμβάσεις σε καμία γλώσσα καπιταλιστικής ευρωπαϊκής χώρας δεν έγιναν, γιατί, και όπου επιχειρήθηκαν, σταμάτησαν. Αν κι αν αυτή τη φορά δεχτούμε το νέο βιασμό, που μέσω Φίλη προωθείται από τα διεθνή καπιταλιστικά κέντρα, τη γλώσσα μας κινδυνεύουμε να τη χάσουμε.
Το επόμενο βήμα θα είναι η επιβολή του λατινικού αλφάβητου σε μία σύγχρονη αποικία...
Έλσα Ράσιου
http://anemosantistasis.blogspot.gr/2016/06/blog-post_204.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου