Το τρένο που δε φάνηκε ποτέ

ΓΡΑΦΕΙ: ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

Τους είδα πλέον γερασμένους, κουρασμένους, σχεδόν αγέλαστους, κούτσα - κούτσα να εξέρχονται το κατώφλι της εκκλησίας μετά το μνημόσυνο στο χωριό. Και ειλικρινά ρε παιδιά, τους κοιτούσα επίμονα, τους περιεργαζόμουν, γιατί καθένας απ΄ αυτούς τους αγαπητούς συγχωριανούς, μπορώ να πω ότι μου ξυπνάει αναμνήσεις, εικόνες από το παρελθόν, άλλες εποχές με όνειρα για μια καλύτερη ζωή. 

Τώρα, ούτε που κουβεντιάζουν, ούτε που θέλουν να ακούν για τις πολιτικές καταστάσεις, έχοντας πια χορτάσει από τις μεγάλες και βαρύγδουπες υποσχέσεις των πολιτικών. Θα έλεγα μάλιστα ότι αυτούς δεν μπόρεσε να τους εξαπατήσει με την "Αριστεροσύνη" που μας πούλησε ο Αλέξης Τσίπρας. Διότι, βλέπεις, εκείνοι ξεγελάστηκαν σε προηγούμενες δεκαετίες. Και κυρίως στη δεκαετία που εγώ ήμουν στην εφηβεία και εκείνοι στην ηλικία που είμαι σήμερα εγώ. Ή ίσως και πιο νέοι, οι περισσότεροι από αυτούς. 

Τα καφενεία ήταν γεμάτα. Και χωρισμένα σε "πράσινα" και "μπλε". Στο χωριό μου τα πιο πολλά, βεβαίως, ήταν "πράσινα", όπως "πράσινα" ήταν και τα περισσότερα καφενεία στην Κρήτη. Αφήστε δε, που στην Κρήτη υπήρχαν ολόκληρα χωριά, που αν ένας άνθρωπος ψήφιζε την "Δεξιά", από το '81 και μετά, οι υπόλοιποι έβρισκαν ποιος ήταν και κυριολεκτικά, του κρέμαγαν κουδούνια. Θυμάμαι σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, τη βραδιά του μεγάλου θριάμβου για τον Ανδρέα Παπανδρέου, όλο το χωριό μαζευόταν έξω από τα σπίτια των νεοδημοκρατών και βάραγε  ντενέκες, πέταγαν δυναμιτάκια, χτυπούσαν πόρτες και κουδούνια.

Πολλοί και τότε, από τα πρώτα χρόνια του ΠΑΣΟΚ, κατάλαβαν πως ήτανε στημένο το παιχνίδι. Είδαν ότι η τότε κυβέρνηση, παρά τα μεγάλα λόγια περί Σοσιαλιστικού μετασχηματισμού της Ελληνικής κοινωνίας, έκανε ότι έλεγαν το ΝΑΤΟ και οι Βρυξέλλες και ας επέμεινε στο σύνθημα "ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο Συνδικάτο" και "Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες". Κι όμως. Ο Ελληνικός λαός ήταν τόσο φανατισμένος, που όσοι "έβλεπαν" την καταστροφή της Ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, απλά ήταν δακτυλοδεικτούμενοι από τους υπόλοιπους, ότι "δεν ξέρουν τι τους γίνεται. Είναι εκτός τόπου και χρόνου" και όλα τα σχετικά. 

Και άνοιξαν τα σύνορα, μπήκαν μέσα τα Ολλανδικά χοιρινά. Κι ενώ μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του '80 η Κρήτη ήταν σχεδόν αυτάρκης σε χοιρινό κρέας, άρχισε η αντίστροφη μέτρηση. Και έβγαιναν τα κλιμάκια της Αστυνομίας, της Αγορανομίας και της Κτηνιατρικής στην αγορά. Και σε όποιο κρεοπωλείο έβλεπαν κρεμασμένα ντόπια κρέατα, έμπαιναν μέσα και δεν υπήρχε περίπτωση να φύγουν αν πρώτα δεν "ξεσκόνιζαν" τον κρεοπώλη και δεν του έβαζαν τουκτερά πρόστιμα για τις παραβάσεις που δεν υπήρχε περίπτωση να μην του "βρουν". 

Θυμάμαι τα συλλαλητήρια των χοιροτρόφων. Μάταια όμως. Ως το τέλος της δεκαετίας του ΄80 όλοι τους είχαν κλείσει. Και όσοι δεν έκλεισαν τότε, εξαθλιώθηκαν. Μπήκαν φυλακή. Αρρώστησαν με βαριές αρρώστιες και έφυγαν από τη μέση.

Με ανάλογο τρόπο έκλεισαν τότε και ένα σωρό μεγάλες βιοτεχνίες αλλά ακόμα και βιομηχανίες της Ελλάδας, που μέχρι τη δεκαετία του '80 έβγαζε ακόμα και αυτοκίνητα, πλυντήρια, κουζίνες, ψυγεία και μια σειρά βιομηχανικών και βιοτεχνικών προϊόντων. Η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, όπως μπόρεσαν να καταλάβουν πολλοί, αλλά που ήταν μειοψηφία μέσα στην Ελληνική κοινωνία, εκτελούσε, απλά, το σχέδιο της τότε ΕΟΚ εφαρμόζοντας πιστά το σύνθημα της εποχής, "Είσαι στην ΕΟΚ, μάθε για την ΕΟΚ"...

Για την ΕΟΚ λοιπόν, αυτό που είχε σημασία από τότε και δεν άργησε να το πετύχει, ήταν. Η Ελλάδα από χώρα παραγωγική, να γίνει καταναλωτική και να αποτελέσει ένα ωραίο τουριστικό θέρετρο για τους πολίτες της Δύσης που θα έρχονται στη χώρα μας για να περνούν καλά. Και μέχρι εκεί. Παραπέρα, δεν χρειάζεται...

Δεν μπορώ να ξεχάσω τα ροζακί σταφύλια. Γεμάτο από κρεβατίνες το χωριό. Ξημερώματα οι αγρότες φόρτωναν 100 - 100 τα τελάρα στις καρότσες των αγροτικών αυτοκινήτων τους και τα πήγαιναν στη λαχαναγορά και ξαναγύριζαν για να ξαναφορτώσουν άλλα τόσα, να τα κατεβάσουν στο λιμάνι, για να τα παραλάβει το..."KNOSOS" (!) και να τα μεταφέρει σε έμπορο των Αθηνών...

Ξεπάτωσαν πολύ γρήγορα τα αμπέλια και τις κρεβατίνες, φύτεψαν τις ελιές, αλλά και στο λάδι, ο κομματικός στρατός του ΠΑΣΟΚ μέσα στο συνεταιριστικό κίνημα, δεν άφηνε το προϊόν να "προκόψει" και η τυποποίηση δεν προχώρησε ποτέ...Μόνο χύμα στους Ιταλούς. Μια ζωή...

Θυμάμαι. Τα βραδάκια στην πλατεία, με τα ραδιοκασετόφωνα να παίζουν Σιδηρόπουλο, Άσημο, Παπακωνσταντίνου, Κατσιμίχα, Ξύλινα Σπαθιά, Πυξ Λαξ, Πανούση και δε συμμαζεύεται... "Άσε. Τα παιδιά είναι "αλλού". Μόλις πάνε στρατό θα στρώσουν", έλεγαν πολλές φορές οι τότε 40 ρηδες, που εκείνοι ήταν ακόμα τότε σίγουροι πως "Με τον Αντρέα ο Λαός τρώει ψωμί"...

Και είναι οι ίδιοι άνθρωποι που σήμερα, ακούγοντας τον Τσίπρα δεν συμμετέχουν σε καμία πολιτική συζήτηση. Είναι οι ίδιοι που όταν ο λαός τον Ιανουάριο έβγαινε μαζικά στο δρόμο και δήλωνε στήριξη στην κυβέρνηση, εκείνοι κουνούσαν το κεφάλι τους με ειρωνικό χαμόγελο, με έναν τρόπο που σαν να μας έλεγαν..."Έτσι πιστέψαμε κι εμείς. Μια "Αλλαγή" για την Ελλάδα που δεν ήρθε ποτέ. Μην κάνετε κι εσείς το ίδιο λάθος σήμερα"...

Η παράγκα του Δημοτικού να μπάζει από παντού, με την ξυλόσομπα στη μέση, με ψωμοτύρι κάτω από το θρανίο και αλίμονο σε όποιον τολμούσε να μασουλήσει. Όπως τον Ηλία. Τον είδε η δασκάλα και του έκανε το αυτί κόκκινο σαν μελιτζάνα. Το ξύλο στα παγωμένα χέρια μας. Κι ύστερα ξεσχολίσαμε. Γυμνάσιο με το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Δεκαετία '80. Εφηβεία. Ανησυχίες. 

Απογοητεύσεις. Αμφισβήτηση. Αριστερά. ΚΝΕ. Συνασπισμός. Διάσπαση υπό το βάρος της συνεργασίας με τη ΝΔ για την περίφημη "Κάθαρση" και όχι μόνο... Δεκαετίες με έναν λαό που δεν έλεγε να κάνει την ανατροπή. Ώσπου σήμερα πίστεψε, νόμιζε πως έκανε την ανατροπή αλλά ουσιαστικά ξαναγυρίζει στο ίδιο σκηνικό και ζει σαν θεατής το ίδιο έργο. 

Όχι. Βλέποντας τους γερασμένους πια ανθρώπους του χωριού μου, δεν μπορώ να τους ρίξω ευθύνη για τίποτα. Γιατί κι εμείς σήμερα κάνουμε τα λάθη τα δικά τους. Πιστεύουμε και απογοητευόμαστε. Τη μια βγαίνουμε στο δρόμο και την άλλη κλεινόμαστε στο σπίτι μας. Κακώς βέβαια γιατί οι αγώνες δεν έχουν τέλος. Δεν πρέπει να σταματούν ποτέ, όσο συνεχίζεται το άδικο. Αλλά υπάρχει και ο ανθρώπινος παράγοντας...

Βλέποντας πολλούς από αυτούς, ήθελα να τους πω κάτι για τα παλιά. Αλλά φοβάμαι ότι πια δεν θα θέλουν να ακούσουν. Πέρασαν οι εποχές που οι κουβέντες άναβαν φωτιές στο καφενείο...Κι όμως εγώ έτσι τους θέλω πάντα. Κι ας διαφωνώ μαζί τους. Βέβαια τα χρόνια έχουν βαρύνει την πλάτη και το μυαλό, αλλά υπάρχουν και οι νέοι. Ας τους μιλήσουν. Ας μιλήσουμε κι εμείς στους νεότερους από μας. Στα παιδιά μας.

Τους είδα πλέον γερασμένους, κουρασμένους, σχεδόν αγέλαστους. Μια καλημέρα μόνο. Και τίποτα περισσότερο. Γιατί βλέπεις πάνε 35 χρόνια από τότε που πίστεψαν κι αυτοί σε κάποια "Αλλαγή".  Κι ενώ έχουν γεράσει, το τρένο της "Αλλαγής" δε φάνηκε ποτέ...