«Τρώγλες. Κάτι λυόμενες παράγκες, με τρύπες και μπαλώματα. Βλέπαμε τα ποντίκια που έκαναν…μάθημα μαζί μας. Αυτά ήταν τα σχολεία της δικιάς μου της γενιάς, στη μαύρη δεκαετία του ’70. Το χειμώνα είχαμε ξυλόσομπες μέσα στην αίθουσα. Στη μέση η ξυλόσομπα. Και γύρω – γύρω κρέμονταν οι πίνακες των ηρώων του ’21. Κάναμε μάθημα κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του Κολοκοτρώνη. Της Μπουμπουλίνας. Του Ρήγα Φεραίου. Του Μακρυγιάννη. Του Κανάρη και του Παπαφλέσσα.
 |
| Του Χριστόφορου Παπαδάκη |
Είχαμε και το «Κρυφό Σχολειό» θυμάμαι, ενώ λίγο πιο πέρα, κάπου πίσω από τα… τελευταία θρανία, είχαμε και τον πίνακα που απεικόνιζε τον πόλεμο του ’40, με τους Έλληνες να τρέχουν την ώρα που φώναζαν "αέραααα" βουλιάζοντας μέσα στα χιόνια του αλβανικού εδάφους…Αυτό ήταν το δημοτικό της δικής μου της γενιάς. Και ο δάσκαλος, φόβος και τρόμος! Τα χέρια μας είχαν πρηστεί από το ξύλο…
Κάποια φορά θυμάμαι, περιμέναμε εγώ και δύο άλλα παιδιά να φύγουν όλοι από την τάξη, να φύγει και η δασκάλα και να κάνουμε τη δική μας επανάσταση. Πήραμε τη βέργα – μια βέργα φτιαγμένη από καουτσούκ ή κάτι τέτοιο για να…πονάει περισσότερο – ανεβήκαμε στην έδρα και την πετάξαμε κάπου από πίσω, για να μην την βρει την άλλη μέρα η δασκάλα μας… Γιατί έτσι πιστεύαμε, ότι δεν θα ξανατρώγαμε ξύλο. Γιατί νομίζαμε, ότι θα γλιτώναμε και τα άλλα τα παιδιά, από το ξύλο που έπεφτε καθημερινά, στα μικρά, ευαίσθητα και παγωμένα τους χεράκια…
Θυμάμαι μάλιστα, ότι όταν έκανε κρύο, τρώγαμε περισσότερο ξύλο…Ήταν το σύστημα της τιμωρίας μας αυτό…Οι δάσκαλοι – "της νεολαίας νταντάδες" – ήξεραν, ότι βάζοντας με το χέρι τους λιγότερη δύναμη, θα μας πονούσαν περισσότερο… Όπως έγινε την επομένη της…επαναστατικής μας ενέργειας. Τα χέρια μας ήταν παγωμένα. Στο χωριό είχε ρίξει χαλάζι εκείνο το πρωινό. Και ήμασταν εμείς οι "τυχεροί" να φάμε ξύλο εκείνο το πρωί, αμέσως μετά την προσευχή, αφού κάποιος πρέπει να μας είδε και όταν εμείς πήγαμε στο σχολείο, η δασκάλα κρατούσε και κουνούσε απειλητικά τη βέργα βάζοντας μας στη σειρά…Αφού μας διέταξε να ζητήσουμε συγνώμη, μας πρόσταξε να ανοίξουμε τα χέρια…Και μας χτυπούμε με μανία, το ένα χεράκι μετά το άλλο…Ήταν το εκπαιδευτικό σύστημα της δεκαετίας του ’70…Ο Δάσκαλος του χωριού, ο Παπάς και ο Ενωμοτάρχης…
Ύστερα ήρθε η δεκαετία του ’80. Τότε, που εμείς αρχίζαμε να πολιτικοποιούμαστε…Όσοι από μας δεν ήτανε ΠΑΣΟΚ, αλλά δήλωναν αριστεροί ή αναρχικοί, έμπαιναν στο στόχαστρο των υπολοίπων συγχωριανών, που έλεγαν κουνώντας το κεφάλι τους, "δεν πειράζει. Μόλις πάνε στο στρατό, θα στρώσουν κι αυτοί"…Ήταν τότε που βγαίναμε με κασετόφωνα στις πλατείες, είχαμε μια μπίρα στο χέρι και ακούγαμε Νικόλα Άσιμο, "Τρύπες", Παπακωνσταντίνου, Τζίμη Πανούση και Παύλο Σιδηρόπουλο…
Στην Κρήτη, όποιος δήλωνε "δεξιός" – μακάρι να ήταν ο καλύτερος άνθρωπος του κόσμου – δεχόταν καθημερινά απίστευτες προσβολές… "Εσείς είστε οι προδότες της Ελλάδας"…Αλλά και οι αριστεροί είχαν την ίδια αντιμετώπιση, αφού σε κάθε ευκαιρία, οι "πατριώτες" του ΠΑΣΟΚ τους θύμιζαν τη Συμφωνία της Βάρκιζας, τη διάσπαση του ΚΚΕ και κυρίως, το σύνθημα "τι Πλαστήρας, τι Παπάγος", για να τους κατηγορήσουν ότι γι’ αυτούς επικρατούσε ακόμα, η λογική, "τι Παπανδρέου, τι Μητσοτάκης"…Λες και είχαν άδικο, οι άνθρωποι, αν κρίνουμε από τα γεγονότα και την δραματική εξέλιξη της Ελληνικής κοινωνίας και της οικονομίας της Ελλάδας…
Από τους πιο φανατικούς Πασοκατζήδες, ήταν και πολλοί που χωρίς πτυχία αλλά με διαγωνισμούς της πλάκας, κατάφερναν τότε και τρύπωναν στο δημόσιο. Άλλοι μπήκαν στο ΙΚΑ. Άλλοι στη ΔΕΗ. Και άλλοι βόλεψαν τα παιδιά τους σε κάποια δημόσια υπηρεσία…Και τότε, τόσο αυτοί όσο και τα παιδιά τους, φώναζαν δυνατότερα, κουνώντας τη σημαία του ΠΑΣΟΚ και έβριζαν χυδαία όσους δεν ήταν "με τον ήλιο τον πράσινο, τον ήλιο που ανατέλλει"… Κάποια φορά ένας θείος στο χωριό, όταν η περιουσία του πατέρα μου άρπαξε φωτιά, μου είπε επί λέξη: "Μακάρι να καεί και ο πατέρας σου και όλη σας η (πολύτεκνη) οικογένεια"…Ήμουνα δεν ήμουνα 19 χρονών τότε. Δεν θυμάμαι ακριβώς. Ήταν μετά την ίδρυση του Συνασπισμού και την συγκυβέρνηση με τον Μητσοτάκη. Θυμάμαι όμως, ότι οι πιο βολεμένοι Πασοκατζήδες, είχαν ένα μόνιμο επιχείρημα να λένε…"Ο λαός, έφαγε ψωμί από τον Παπανδρέου". Δεν ξέρω για τους άλλους. Αλλά γνωρίζω ότι εκείνοι, έφαγαν σίγουρα καλά…Κι αυτοί και τα παιδιά τους…Κι ακόμα τρώνε…
Και έπεσε το ΠΑΣΟΚ από τα σκάνδαλα του Κοσκωτά. Και ήρθε η Ν.Δ. Και ξανάφυγε η Ν.Δ. Και ξαναβγήκε το ΠΑΣΟΚ. Και ξανά ήρθε η Ν.Δ. που τώρα ετοιμάζεται να πέσει κι αυτή. Για να ξανάρθει το ΠΑΣΟΚ…"Αλλαγή μόνο για μόστρα. Φύγε Αντρέα, κάτσε Κώστα…Δεν τραβάει η ομάδα. Αχ Ελλάδα. Αχ Ελλάδα"!…
Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, θυμάμαι τα Χριστούγεννα των παιδικών μου χρόνων. Το ξύλο. Τις μπαλωμένες σχολικές ποδιές. Αλλά και την απίστευτη ζεστασιά που νιώθαμε εμείς – τα παιδιά της δεκαετίας του ’70 – από ένα απλό, μικρό παιχνιδάκι που σήμερα, τα δικά μας τα παιδιά δεν θα του έδιναν καμία σημασία… Μάθαμε τα παιδιά μας να μην χαίρονται εύκολα. Να μην χαμογελούν με κάτι απλό. Αλλά να θέλουν. Να θέλουν ότι βλέπουν στην τηλεόραση. Και να μην νιώθουν τίποτα από αυτά που νιώθαμε εμείς, όταν τέτοιες μέρες παίζαμε στις αλάνες και κρυβόμασταν στη θέα του δασκάλου που έβγαινε βόλτα στο χωριό, αναζητώντας με το βλέμμα του, το παιδί εκείνο που το επόμενο πρωί θα έστηνε όρθιο μπροστά από τον πίνακα, για του σπάσει τη βέργα στα χέρια…
Οι δεκαετίες του ’90 και του 2000 είναι οι χειρότερες που μπορώ εγώ να θυμηθώ… Επί Σημίτη μάθαμε, ότι η μόνη…ιδεολογία που πρέπει να μας διακρίνει, είναι αυτή του χρήματος, του χρηματιστηρίου, της αρπαχτής και του βολέματος. Ότι, όποιος δεν κοιτάζει μόνο το σπιτάκι του, αλλά ασχολείται με τον διπλανό του, πηγαίνει γυρεύοντας. Ότι σε αυτόν τον κόσμο, όλα. Μα όλα, πουλιούνται και αγοράζονται. Ακόμα και η αγάπη. Εγώ λοιπόν, αν μπορούσα, θα αγόραζα λίγες μόνο στιγμές, από τα χρόνια που φοβόμασταν στην θέα του δασκάλου, αλλά που ξέραμε ότι η κάθε βεργιά στο χέρι του διπλανού μας, εμάς θα μας πονούσε περισσότερο.
Αν μπορούσα να αγοράσω μόνο λίγες στιγμές, στα θρανία της δεκαετίας του ’70, θα ήξερα τι δώρο θα έκανα κι εγώ στα δικά μου τα παιδιά…Λίγες στιγμές μόνο θα χάριζα…Λίγες στιγμές από την παιδική αθωότητα, το παιχνίδι στην αλάνα κι ένα μικρό και αστείο παιχνιδάκι, στο μαξιλάρι των παιδιών μου, δίπλα στο προσκεφάλι τους. Και δεν θα άφηνα ποτέ, το Δάσκαλο να το χτυπήσει, ή τον κάθε κερατά να το προσβάλει και να το κάνει να νιώθει σαν σκουπίδι, μόνο και μόνο επειδή πίστεψε και πιστεύει σε μια καλύτερη κοινωνία. Σε μια κοινωνία χωρίς Ενωμοτάρχες και Δασκάλους. Και που το πνεύμα των Χριστουγέννων θα είναι βαθιά μες στην ψυχή μας, όχι μόνο τα Χριστούγεννα, αλλά και ολόκληρο τον χρόνο.
Πρώτη δημοσίευση: 19 Δεκεμβρίου 2008 στο troktiko (με αφορμή την υπόθεση της δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου από αστυνομικό στα Εξάρχεια).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου