Περιφέρεια: Επιβεβλημένη η αναμπέλωση

 ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

Αναμπέλωση 25.000 στρεμμάτων με επιτραπέζιες ποικιλίες αμπέλου, με εκτίμηση προϋπολογισμού 80 εκατομμυρίων ευρώ, διεκδικεί από τη νέα κυβέρνηση η Περιφέρεια Κρήτης, με μια νέα πρόταση που κατέθεσε πρόσφατα. Η ζήτηση σε ετήσια βάση είναι πολύ μεγαλύτερη από την προσφορά των επιτραπέζιων σταφυλιών και ασφαλώς και της σταφίδας που παράγει η Κρήτη, γεγονός που δείχνει ότι η αναμπέλωση στο νησί μας είναι επιβεβλημένη τόσο για την επιβίωση των αμπελουργών, όσο και για τη στήριξη της εθνικής μας οικονομίας. Αυτό το βασικό επιχείρημα, μαζί με άλλα σημαντικά, συμπεριλαμβάνεται στην πρόταση της ομάδας εργασίας της Περιφέρειας Κρήτης, όπως αποκαλύπτει στην εφημερίδα μας η αρμόδια αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Θεανώ Βρέντζου, εκφράζοντας αισιόδοξες εκτιμήσεις για την ανταπόκριση του κράτους!

Όπως εξηγεί στην εφημερίδα μας η Θεανώ Βρέντζου, «το θέμα της αναδιάρθρωσης του κρητικού αμπελώνα η Περιφέρεια Κρήτης το ξεκίνησε από το 2011, όταν για πρώτη φορά επί υπουργίας, τότε, του κ. Σκανδαλίδη και με υπογραφή δική του φτιάξαμε μια ομάδα εργασίας για την αναδιάρθρωση του κρητικού αμπελώνα, στην οποία συμμετείχαν στελέχη του υπουργείου, στελέχη της Περιφέρειας, το ΤΕΙ, αμπελουργοί, το ΕΘΙΑΓΕ, το ΕΛΓΟ "Δήμητρα" και γενικά όλοι οι συναρμόδιοι φορείς».

Σύμφωνα με την ίδια, αυτό που έγινε τότε ήταν «να επεξεργαστούμε τα συμπεράσματα της μελέτης του ΤΕΙ και του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών».

Η φυτεία

Το πρώτο βήμα στο οποίο κατέληξαν όλοι οι συναρμόδιοι φορείς από τότε ήταν η διάσωση του γενετικού υλικού που υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια στις εγκαταστάσεις του ΕΘΙΑΓΕ στον Κατσαμπά και, σύμφωνα με την κ. Βρέντζου, μέχρι και σήμερα διασώζεται σε ειδικούς θαλάμους. Και πρόκειται για ποικιλίες όχι μόνο επιτραπέζιου σταφυλιού, αλλά και οιναμπέλων. «Με ιδίους πόρους λοιπόν της Περιφέρειας, εμείς από το 2014 έχουμε υπογράψει μια προγραμματική σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας και του ΕΛΓΟ "Δήμητρα" για τη δημιουργία μητρικής φυτείας σε μία έκταση 8 στρεμμάτων στο ΕΘΙΑΓΕ, στον Κατσαμπά, για να διασωθεί το γενετικό υλικό το οποίο υπάρχει εκεί και το οποίο μέσα από διάφορα προγράμματα οι ερευνητές το είχαν διασώσει. Υλικό το οποίο υπάρχει μέχρι σήμερα»...

Έτσι η Περιφέρεια Κρήτης διέθεσε 387.000 ευρώ για δύο συνολικά προγραμματικές συμβάσεις. Η μία αφορά στη δημιουργία του πρότυπου αμπελώνα στον Κατσαμπά και μία δεύτερη για 25 στρέμματα στην Επισκοπή, όπου θα μεταφερθεί το πολλαπλασιαστικό υλικό για να καλλιεργηθεί, να αναπαραχθεί και να τροφοδοτεί στη συνέχεια τους παραγωγούς. «Αυτό ήταν το πρώτο βήμα που κάναμε ως Περιφέρεια. Δεν περιμέναμε δηλαδή το υπουργείο να μας δώσει χρήματα, αλλά διαθέσαμε χρήματα από ιδίους πόρους», εξηγεί η Θεανώ Βρέντζου.

Όπως συμπληρώνει η ίδια, «παράλληλα καταθέσαμε από το 2012 εκ νέου πρόταση στο υπουργείο, μετά που επεξεργαστήκαμε τα συμπεράσματα του ΤΕΙ και του Πανεπιστημίου, βάσει της οποίας εμείς ζητούσαμε από τότε καταρχήν να αναμπελωθούν 25.000 στρέμματα επιτραπέζιου σταφυλιού στην Κρήτη, με το νομό Ηρακλείου να έχει το 90% αυτών των στρεμμάτων. Και βεβαίως να συνεχιστεί και η αναμπέλωση των οιναμπέλων, η οποία ήδη βρίσκεται σε τρέχον πρόγραμμα και στο οποίο έχουμε ζητήσει την ενεργοποίηση των ανενεργών δικαιωμάτων για τα οινάμπελα».

Τον Οκτώβριο του 2014, από τον Πάρη Κουκουλόπουλο δόθηκε η διαβεβαίωση ότι θα διατεθούν 70 εκατομμύρια ευρώ για την αναδιάρθρωση του κρητικού αμπελώνα. «Μείναμε εκεί. Ήρθαν μετά οι εκλογές και σταμάτησε εκεί το θέμα. Αλλά εμείς κάναμε νέες επαφές με τη διαχειριστική Αρχή του υπουργείου για να μπορέσουμε να βρούμε τον τρόπο υλοποίησης της δέσμευσης», λέει χαρακτηριστικά.

Η κ. Βρέντζου προσθέτει ότι σήμερα αυτό που διεκδικεί η Περιφέρεια Κρήτης είναι «το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης του κρητικού αμπελώνα να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσα από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης και ζητούμε να επιδοτηθεί από ευρωπαϊκά προγράμματα μέσα από μεμονωμένες δράσεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης».

Η πρόταση

Στις 13 Μαρτίου, δηλαδή πριν από λίγες μέρες, μετά από νέα συνάντηση της Περιφέρειας Κρήτης με την Ομάδα Αμπελουργών Κρήτης, την ΟΑΣΝΗ και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, κατατέθηκε η νέα πρόταση στη σημερινή ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. «Σε συνάντηση που είχαμε με τον αναπληρωτή υπουργό Βαγγέλη Αποστόλου, όπου συμμετείχαν επίσης ο πρόεδρος της ΟΑΣΝΗ Γιώργος Τζωρτζάκης και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Μιχάλης Κριτσωτάκης, εξήγησα στον υπουργό γιατί θα πρέπει να αναδιαρθρωθεί ο κρητικός αμπελώνας», επισημαίνει η κ. Βρέντζου. Τα βασικά επιχειρήματα που αναφέρονται στην πρόταση για το σκοπό αυτό είναι:

* Ότι υπάρχει πολύ μεγάλη ζήτηση στο επιτραπέζιο κρητικό σταφύλι βάσει ερευνών, που υπερβαίνει κατά πολύ την παραγωγή του προϊόντος. «Βάσει των στοιχείων μας, αν αναδιαρθρώσουμε τα 25.000 στρέμματα, με μία μέση ετήσια παραγωγή 3.000 τόνους ανά στρέμμα και μία μέση τιμή 0,8-1,00 ευρώ το επιτραπέζιο σταφύλι, θα έχουμε ένα ετήσιο εισόδημα 75 με 80 εκατομμύρια ευρώ για τους παραγωγούς στην Κρήτη».

* Ταυτόχρονα, τονίζεται η ανάγκη επιμήκυνσης του χρόνου παραγωγής του επιτραπέζιου σταφυλιού πρώιμα και όψιμα, ώστε τουλάχιστον για μισό χρόνο να υπάρχει παραγωγική διαδικασία και να βρίσκεται το προϊόν στις αγορές, καθώς ακόμα και η Τουρκία εμφανίζεται με περισσότερες ποικιλίες από αυτές που καλλιεργούνται στην Κρήτη.

* Εξάλλου, ένα επίσης βασικό επιχείρημα είναι ότι, λόγω κλιματικής αλλαγής, απαιτείται η μεταφορά αμπελώνων από περιοχές, όπου πλέον αντιμετωπίζουν πρόβλημα, σε άλλες περιοχές, όπου θα μπορούν να ευδοκιμήσουν καλύτερα.

Σημαντικά συμπεράσματα

Η πρόταση, όπως κατατέθηκε στο υπουργείο, αναφέρει ότι συνοπτικά προτείνεται η δημιουργία ενός πλαισίου που θα λύνει όλα τα διαρθρωτικά προβλήματα του τομέα ώστε να ξεκινήσει άμεσα ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης-ανασύστασης των επιτραπέζιων ποικιλιών αμπέλου, που θα έχει ως βασικά στοιχεία τα εξής:

- Να είναι 5ετούς διάρκειας.

- Να περιλαμβάνει την αναμπέλωση 25.000 στρεμμάτων με επιτραπέζιες ποικιλίες αμπέλου, με εκτίμηση προϋπολογισμού 80.000.000 ευρώ.

- Να είναι επιδοτούμενο από ευρωπαϊκά προγράμματα (μεμονωμένη δράση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης*).

- Να καλύπτει όλα τα έξοδα εκρίζωσης του παλιού αμπελώνα, αγοράς πολλαπλασιαστικού υλικού, εγκατάστασης της νέας φυτείας, υψηλής υποστύλωσης τύπου V και εγκατάστασης αρδευτικού δικτύου.

- Να αξιοποιεί τις ιδιομορφίες και ιδιαιτερότητες των αμπελουργικών περιοχών του νησιού (μικροκλίμα, έδαφος) και τις τεχνολογικές εξελίξεις για την παραγωγή υψηλής ποιότητας πιστοποιημένων αμπελουργικών προϊόντων.

- Να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και τους κανόνες της αγοράς.

- Να βελτιώνει την τυποποίηση και την προώθηση του προϊόντος.

- Να προωθεί τη δημιουργία ομάδων παραγωγών επιτραπέζιου σταφυλιού.

- Να υποστηρίζει την εφαρμογή της ολοκληρωμένης και βιολογικής διαχείρισης των αμπελώνων.

- Να αναπτύσσει συνεργασία των επιστημονικών φορέων (ΤΕΙ Κρήτης, ΕΛΓΟ "Δήμητρα", κ.ά.), που μπορούν να βοηθήσουν τον παραγωγό για να δώσει δυναμική στο προϊόν του.

- Να ενεργοποιεί τους φορείς που απαιτείται να εμπλακούν στο εν λόγω εγχείρημα, όπως Περιφέρεια, ΚΕΠΠΥΕΛ, ΕΛΓΟ "Δήμητρα", Ερευνητικά Ιδρύματα, ΤΕΙ Κρήτης κ.λπ.

- Να περιλαμβάνει δράσεις για την επιμόρφωση-εκπαίδευση των ενδιαφερόμενων παραγωγών στις απαιτήσεις του προγράμματος αναμπέλωσης, στις νέες τεχνικές καλλιέργειας και στις νέες τάσεις που διαμορφώνονται στην αγορά. Επίσης, να τους εφοδιάζει με τις απαραίτητες καλλιεργητικές γνώσεις και τεχνικές παραγωγής, αποθήκευσης και εμπορίας.

Η πρόταση έρχεται σε συνέχεια των προηγούμενων προτάσεων και θέσεων της Περιφέρειας Κρήτης (μέσω του Στρατηγικού Σχεδιασμού του Πρωτογενούς Τομέα) και των φορέων που εμπλέκονται με τον τομέα των επιτραπέζιων σταφυλιών.

Ο στόχος δεν είναι άλλος από τη βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων και των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των εκμεταλλεύσεων επιτραπέζιου σταφυλιού και τη βελτίωση της αποδοτικότητας εμπορίας και τυποποίησης των προϊόντων.

Η αναμπέλωση των ποικιλιών επιτραπέζιου σταφυλιού αποτελεί προαπαιτούμενο για τη συνέχιση της παραγωγής του.

Με το πρόγραμμα αναμπέλωσης δίνεται η ευκαιρία στους παραγωγούς να καλλιεργήσουν νέες, πιο εμπορικές ποικιλίες, να αναβαθμίσουν ποιοτικά τις υπάρχουσες, αλλά και να βελτιώσουν τις τεχνικές διαχείρισης των αμπελώνων και τελικά να δημιουργήσουν ανταγωνιστικές και βιώσιμες αμπελουργικές εκμεταλλεύσεις.

Οι δαπάνες του προγράμματος

Οι δαπάνες του παραπάνω προγράμματος αναλύονται παρακάτω:

- Δαπάνες εγκατάστασης αμπελώνα (εκρίζωση, επαναφύτευση).

- Δαπάνες υποστύλωσης-άρδευσης.

- Δαπάνες σύστασης ομάδων παραγωγών.

- Δαπάνες τυποποίησης, αποθήκευσης και προώθησης του προϊόντος.

- Δαπάνες επιμόρφωσης-εκπαίδευσης των παραγωγών.

Όλες οι παραπάνω δαπάνες πρέπει να περιλαμβάνονται σε ανεξάρτητες δράσεις και θα γίνονται ειδικές προσκλήσεις για τους παραγωγούς, από εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους.

(ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ "Ν.ΚΡΗΤΗ" - ΠΕΜΠΤΗ 2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015)