Ντόπια κηπευτικά από… σπόρο

Φυτέψαμε τις ντόπιες ποικιλίες μας από τους σπόρους του "Πελίτι" και τώρα βλέπουμε την ντοματιά να "δένει", τη φασολιά να γεμίζει φασόλια - αμπελοφάσουλα ή άλλες ποικιλίες - ενώ έχουμε πλέον και τα πρώτα μας πεπόνια, τα αγγούρια, τα κολοκυθάκια κ.λπ. Και τώρα ήρθε η ώρα να αρχίσουμε σιγά-σιγά να προετοιμαζόμαστε για να κρατήσουμε το σπόρο, που θα ξαναφυτέψουμε του χρόνου ή ακόμα και μετά από πολλά χρόνια, αν θελήσουμε να τον αποθηκεύσουμε σε χαμηλές θερμοκρασίες σε ψυγείο ή ακόμα και στον καταψύκτη μας!

Περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη περίοδο, σήμερα η υπόθεση αυτή θεωρείται ως ιδιαίτερα σοβαρή για την επιβίωση των Ελλήνων, όπως ήταν πάντα βέβαια, αλλά τα σημερινά γεγονότα της προσδίδουν πολύ πιο μεγάλη σημασία, αφού με το capital control και όχι μόνο οι σπόροι αρχίζουν να λιγοστεύουν στο εμπόριο και οι παραγωγοί να δυσκολεύονται να εφοδιαστούν με αυτούς.



Έτσι κι αλλιώς, άλλωστε, οι σπόροι του εμπορίου είναι σπόροι πολυεθνικών, που δεν έχουν σχέση με τις δικές μας παραδοσιακές ποικιλίες, αφού πρόκειται για υβρίδια που δε μας δίνουν σπόρους και αν μας δώσουν δε μας δίνουν παραγωγή αν τους ξαναφυτέψουμε του χρόνου.


Στάδια... ζωής

Η "Νέα Κρήτη" και το neakriti.gr έχουν πολλές φορές αναφερθεί μέχρι σήμερα στην υπόθεση αυτή, ενώ κάθε φορά που γράφαμε για τους κινδύνους αυτούς προφανώς και υπήρχαν και οι "ενστάσεις" που μας κατηγορούσαν για... "κινδυνολόγους". Και γράφαμε διαρκώς πως, αν δεν κρατήσουμε δικό μας σπόρο από ντόπιες ποικιλίες, είναι πολύ πιθανό να έρθει μια εποχή που για διάφορους λόγους η χώρα δε θα μπορεί να εισάγει σπόρους των πολυεθνικών και τότε ο λαός μας θα απειληθεί με πείνα και εξαθλίωση.

Σήμερα, επανερχόμαστε με μια πολύ χρήσιμη ενημέρωση από την υπεύθυνη της Ομάδας Ηρακλείου του "Πελίτι", τη γεωπόνο Στέλλα Χατζηγεωργίου, η οποία και αναφέρεται στα βασικότερα προϊόντα τα οποία και αποτελούν πηγή ζωής για τα νοικοκυριά μας και θα θέλαμε να κρατήσουμε σε σπόρους για να έχουμε και του χρόνου αλλά και δεκαετίες αργότερα. «Εάν φτάσουμε σε μια κατάσταση που δε θα μπορούμε να έχουμε σπόρους από τις εταιρείες, καλό θα είναι να έχουμε τους δικούς μας για να υπάρχει αυτάρκεια σε βασικά λαχανικά και φρούτα και να μην έρθουμε σε μια δύσκολη κατάσταση», λέει η κ. Χατζηγεωργίου, που συνεχίζει αναφερόμενη σε συγκεκριμένα στάδια ανά προϊόν για να τους εξασφαλίσουμε.

Η κ. Στέλλα Χατζηγεωργίου

Στην ντομάτα: Για να πάρουμε τον σπόρο αφήνουμε την ντομάτα να ωριμάσει πάνω στο φυτό. Επιλέγουμε τα πιο υγιή φυτά. Και μαζεύουμε ντομάτες σε όλη τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Δηλαδή στην αρχή, στη μέση και προς το τέλος. Την ντομάτα την κόβουμε από το φυτό όταν είναι ώριμη. Στη συνέχεια τη μοιράζουμε σε δύο κομμάτια. Το σπόρο μαζί με τη σάρκα τα στύβουμε σε ένα βαθύ δοχείο. Και τα αφήνουμε 2-3 μέρες να ξινίσουν και να κάνουν μύκητες, δηλαδή να μουχλιάσουν. Στο επόμενο στάδιο, αφαιρούμε την επιφάνεια, την κρούστα που έχει δημιουργηθεί, και το υπόλοιπο της ντομάτας το βάζουμε στο σουρωτήρι, το ξεπλένουμε και με το τρεχούμενο νερό φεύγει όλη η "σάρκα". Επομένως, μένει ο σπόρος καθαρός. Αυτόν το σπόρο τον βάζουμε στη συνέχεια στη σκιά, σε εξωτερικό χώρο, για να στεγνώσει. Τον απλώνουμε είτε πάνω σε λαδόκολλα, είτε πάνω σε κάτι πλαστικό για να μην κολλήσει. Και σε τρεις με τέσσερις μέρες, όταν είναι καλοκαιρινός ο καιρός, ο σπόρος είναι έτοιμος. Στη συνέχεια το σπόρο τον παίρνουμε, τον βάζουμε σε χάρτινα φακελάκια και τα τοποθετούμε σε βάζα γυάλινα ή και σε πλαστικά δοχεία που κλείνουν αεροστεγώς, για να κάνουμε την αποθήκευση σε χώρο όσο γίνεται πιο δροσερό και σκοτεινό.

Στα φασόλια: Επιλέγουμε ένα από τα φυτά για να πάρουμε το σπόρο. Και αφήνουμε τα φασόλια να ξεραθούν πάνω στο φυτό. Και όταν πια έχουν αποξηραθεί τόσο ώστε να πιάσουμε το φλοιό και να τον βλέπουμε να θρυμματίζεται, τότε μαζεύουμε τα φασόλια. Αν νομίζουμε ότι υπάρχει πάνω ακόμα μία υγρασία, αφήνουμε στη σκιά για μία-δύο μέρες τα φασόλια και μετά τα παίρνουμε, βγάζουμε το φλοιό τους και κρατάμε το σπόρο, δηλαδή τον καρπό. Τον αποθηκεύουμε με τον ίδιο τρόπο, όπως και το σπόρο της ντομάτας, και όλους, βέβαια, τους σπόρους.

Να σημειωθεί ότι τα φασόλια φυτεύονται μόνο την άνοιξη. Τα μαυρομάτικα μόνο μπορούμε να τα φυτέψουμε το Φεβρουάριο.

Στα κολοκυθοειδή: Δηλαδή, κολοκυθάκια, αγγουράκια, πεπόνια και καρπούζια. Όπως εξηγεί η Στέλλα Χατζηγεωργίου, «αυτά τα αφήνουμε να ωριμάσουν πολύ καλά πάνω στο φυτό, πάλι. Πρέπει να έχουν αλλάξει χρώμα. Στο κολοκύθι, να πούμε ότι, αν το αφήσουμε πάνω στο φυτό, θα το δούμε να μεγαλώνει παίρνοντας το πλήρες μέγεθός του και να έχει αλλάξει το χρώμα του. Συνήθως γίνεται πιο ανοικτό. Και αυτό το κολοκύθι στη συγκεκριμένη κολοκυθιά το αφήνουμε μόνο του, αφαιρώντας όλα τα άλλα κολοκύθια, ώστε το φυτό να δώσει όλη τη δύναμη στο συγκεκριμένο κολοκύθι. Και όταν αρχίσει η κολοκυθιά να ξεραίνεται πια, παίρνουμε το κολοκύθι και το αφήνουμε ακόμη 40 μέρες στη σκιά. Και μετά κόβουμε σε δύο μέρη το κολοκύθι, παίρνουμε το σπόρο, τον ξεπλένουμε για να φύγει η γλίτσα και τον ξεραίνουμε με τον ίδιο τρόπο που ξεραίνουμε και τους άλλους σπόρους. Καταλαβαίνουμε ότι ο σπόρος είναι έτοιμος όταν τον λυγίζουμε και αυτός σπάει. Αν λυγίζει, σημαίνει ότι θέλει κι άλλη αποξήρανση. Πρέπει να σπάει», ξεκαθαρίζει χαρακτηριστικά.

Κάποια φυτά κρατάμε και στο καρπούζι, όπως και στο πεπόνι, μέχρι την πλήρη τους ωρίμανση πάνω στο φυτό, για να πάρουμε το σπόρο, με παρόμοιο τρόπο όπως αυτόν που χρησιμοποιούμε στο κολοκύθι και τη γλυκοκολοκύθα, αλλά και στα αγγουράκια και στα ξυλάγγουρα.

Στο μαρούλι: Το ντόπιο μαρούλι, δηλαδή το σγουρό - πράσινο και σκούρο - που φυτεύεται χειμώνα και καλοκαίρι, το αφήνουμε στο χώμα μέχρι να ωριμάσει, να ανθήσει και ακολούθως τα ανθάκια ωριμάζουν και τα παίρνουμε εύκολα. Αυτά είναι έτοιμα για να τα βάλουμε στα σακουλάκια.


Γιορτή σπόρων - Νέα διανομή από το "Πελίτι"

Στο μεταξύ, η Ομάδα Ηρακλείου του "Πελίτι" ετοιμάζεται για νέα δωρεάν διανομή σπόρων. «Εδώ και τέσσερα χρόνια κάνουμε στην Κρήτη τη γιορτή των σπόρων. Από μας έχουν διατεθεί μέχρι σήμερα πάνω από 10.000 φακελάκια με σπόρους. Όποιος ενδιαφέρεται θα βρει. Καλό είναι να οργανώνονται οι άνθρωποι. Κατά γειτονιά στις πόλεις. Ανά χωριό. Και να ανταλλάσσουν πληροφορίες. Και τότε θα βρουν εύκολα σπόρους, αφού σίγουρα κάποιοι άνθρωποι έχουν».

Εκτός από την εκδήλωση στον Πύργο Μονοφατσίου, όπου η ομάδα καλλιεργεί ντόπιες ποικιλίες για να κρατάει και να μοιράζει σπόρους, φέτος θα γίνουν άλλες δύο εκδηλώσεις, μία στις 29 και 30 Ιουλίου στον Ιππικό Όμιλο στον Καρτερό και μία στις 2 Αυγούστου στην αίθουσα Πολλαπλών Εκδηλώσεων στο Λευκοχώρι, δίπλα στο Αρκαλοχώρι, όπως μας είπε η γεωπόνος Στέλλα Χατζηγεωργίου, που μαζί με τον αγρότη-βιοκαλλιεργητή Μανόλη Βαρδάκη είναι οι υπεύθυνοι της Ομάδας Ηρακλείου του "Πελίτι".

(ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ - "Ν.ΚΡΗΤΗ" - ΠΕΜΠΤΗ 9 ΙΟΥΛΙΟΥ 2015)