"Ξαναπιάστε το σκαπέτι" - Μονόδρομος για την οικονομία να επιστρέψουν οι κρητικοί στα χωράφια και τις καλλιέργειες, όπως λένε οι φορείς

"Τίποτα δεν παράγει η Ελλάδα σήμερα. Μόνο εισαγωγές κάνει", λέει όλος ο κόσμος, συμφωνώντας ως προς την παραδοχή αυτή, όχι όμως και στις αιτίες που μας οδήγησαν σε τούτη την οδυνηρή κατάσταση. Αυτές τις αιτίες, σύμφωνα με τις προσωπικές απόψεις αγροτικών στελεχών και όχι μόνο, κατέγραψε η "Ν.Κρήτη" χθες και παρουσάζει σήμερα. 

ΕΡΕΥΝΑ:ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

Αλλά αποτελεί ευχάριστη πτυχή της δημοσιογραφικής μας έρευνας το γεγονός, ότι οι πιο πολλοί που μίλησαν στην εφημερίδα μας δήλωσαν αισιόδοξοι για το μέλλον, λέγοντας πως "θα ξαναπιάσουμε το σκαπέτι, θα ξανακαλλιεργήσουμε τη γη, ήδη το κάνουμε και αυτό αποτελεί πλέον μονόδρομο"!
Σκληρή γλώσσα ανατρέχοντας στη δεκαετία του '80, χρησιμοποιεί στη "Ν.Κρήτη" ο πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Ηρακλείου Ανδρέας Στρατάκης. "Γιατί φτάσαμε εδώ που φτάσαμε; Για μένα, φτάσαμε εδώ που φτάσαμε γιατί, μετά τη δεκαετία του '80 και ιδιαίτερα από τότε που άρχισαν να δίνονται οι επιδοτήσεις, με τον τρόπο που δίνονταν οι επιδοτήσεις, αποτέλεσαν την ταφόπλακα της αγροτικής παραγωγής. Είτε λέγεται ελαιόλαδο, είτε λέγεται αμπέλι".

Και συνεχίζει κατονομάζοντας τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και προσωπικά τον Κώστα Σημίτη επί "Αλλαγής" το 1985 στο τιμόνι του υπουργού Γεωργίας.  "Ο κόσμος περιορίστηκε μόνο στην είσπραξη των επιδοτήσεων και άφησε την καλλιέργεια και την παραγωγή των προϊόντων. Αυτό είναι το μεγάλο θέμα. Γενιές ανθρώπων, ηλικίες ανθρώπων δεν μάθανε ποτέ να δουλεύουνε. Όσοι γεννήθηκαν από το 1983 και μετά στην παραγωγή δεν μπήκανε ποτέ. Νέοι και νέες βρέθηκαν μόνο στην είσπραξη των επιδοτήσεων, με αποτέλεσμα εμείς εδώ και ιδιαίτερα η Κρήτη να μείνουμε χωρίς παραγωγή. Λυπούμαι που το λέω αλλά αυτός για μένα είναι ο κατά κύριος λόγος για να μην παράγουμε. Βέβαια, δεν πρέπει και να αγνοήσουμε και όλες αυτές τις αποφάσεις οι οποίες έχουν ληφθεί από τη δεκαετία του '80 μέχρι και τη δεκαετία του 2000 σε βάρος της χώρας μας. 
Δηλαδή η κτηνοτροφία μας για παράδειγμα και ιδιαίτερα η χοιροτροφία μας καταστράφηκε τη δεκαετία του '80 από το 1985 με υπουργό Γεωργίας τότε τον Κώστα Σημίτη, ο οποίος έκανε τα πάντα για να καταστρέψει τη χοιροτροφία". 

"Η παγίδα"

"Όλα ήταν μια παγίδα που πέσαμε μέσα", υποστηρίζει ο πρόεδρος της ΕΑΣ Ηρακλείου Ανδρέας Στρατάκης. "Και φτάσαμε σε ένα σημείο και σαν είδαμε σήμερα ότι δεν υπάρχει άλλη λύση ξαναπιάσαμε τις σκαλίδες, γιατί δεν έχουμε και άλλη λύση. Δεν έχουμε και άλλη επιλογή. Εγώ είμαι της άποψης, ότι η γη

θα ξανασκαφτεί". Μάλιστα, φέρνει ως παράδειγμα το χωριό του, τη Ροδιά Μαλεβιζίου, όπου πλέον ένα μεγάλο μέρος γυναικών και ανδρών ασχολούνται με τον χώρο των ξενοδοχείων και φέτος έμειναν χωρίς δουλειά αλλά και χωρίς προϊόντα.
"Κάποτε παράγαμε επιτραπέζιο σταφύλι σε τεράστιες ποσότητες. Και σήμερα δεν έχουμε ένα τσαμπί σταφύλι να το φάμε στο χωριό μας", καταλήγει ο συνεταιριστής. 

Χωρίς πολιτική

"Τα αίτια βρίσκονται στα νομοθετικά πλαίσια που έχουν κάνει κατά καιρούς οι κυβερνήσεις", υποστηρίζει από την πλευρά του ένας παλιός αγροτοσυνδικαλιστής του νομού Ηρακλείου, ο Στάθης Φραγκιαδάκης. "Τα αίτια είναι στον μη προγραμματισμό που έχει το υπουργείο Γεωργίας, στο τι θέλει να υποστηρίξει σε παραγωγή, στο τι θέλει να παράγουμε, πόσο και με ποιους; Δεν μπορεί να αυτοσχεδιάζει ο παραγωγός. Και θα φέρω ένα παράδειγμα. Αυτή τη στιγμή ένας αμπελουργός στο νομό Ηρακλείου προσπαθεί να δει πως θα πουλήσει τα προϊόντα του. Και θα μπορούσε με έναν σωστό προγραμματισμό και με μία οργάνωση από το υπουργείο Ανάπτυξης, να παράγουμε από τον Ιούνιο μέχρι και τον Δεκέμβριο. Αυτό όμως θέλει υποδείξεις από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης και Οικονομίας, ότι "εδώ κάνει αυτό το αμπέλι και σε στηρίζω να το αναδιαρθρώσεις. Και στην άλλη περιοχή κάνει αυτό το αμπέλι και σε στηρίζω να το αναδιαρθρώσεις" και να μην εγκαταλείψουμε τη σουλτανίνα αλλά να εμπλουτίσουμε τις ποικιλίες μας".

Στο ίδιο μήκος κύματος, μιλάει στη "Ν.Κρήτη"  και ο αγροτοκτηνοτρόφος Γιώργος Τζουλιαδάκης. "Η Ελλάδα σήμερα δεν παράγει", λέει στην εφημερίδα μας, "γιατί δεν χαράχτηκε ποτέ μια αγροτική πολιτική, ώστε να δοθούν σε όσους θέλουν να ασχοληθούν, αναπτυξιακά κίνητρα ούτως ώστε να μπορέσουν να επενδύσουν στη γη τους, στον πρωτογενή τομέα και να παράγουν. Όλα αυτά τα μέτρα, που κατά καιρούς παίρνουν είναι πρόσκαιρα και αντιπαραγωγικά".

Σύμφωνα με τον κ. Τζουλιαδάκη, τεράστιο αγκάθι αποτελεί το κόστος παραγωγής. "Έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Όλοι όσοι έχουν επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα, στην παραγωγή των προϊόντων, είναι στην πλειοψηφία τους καταχρεωμένοι. Θέλει στήριξη ο αγρότης και μια Εθνική - Αγροτική - Στρατηγική Πολιτική".

"Ήταν καθοδηγούμενο"

Ο τεχνολόγος γεωπόνος Άρης Κοζής, δεν χαρακτηρίζει "στημένο το παιχνίδι" σε βάρος της Ελληνικής αγροτιάς. Το χαρακτηρίζει όμως ως "καθοδηγούμενο". "Ήταν καθοδηγούμενο για να αποπροσανατολίσουν τον κόσμο. Να μην ασχοληθεί με τα βασικά του θέματα. Παρά μόνο με την επιδότηση. Ήθελαν εξ αρχής να εγκαταλειφθεί η γη και να φτάσουμε στα σημερινά επίπεδα".

Στο μεταξύ, ο κ. Κοζής θεωρεί ότι "πάντα υπάρχει λύση και φως. Αλλά χρειάζεται πολύ οργάνωση και προγραμματισμός απ’ όλους τους φορείς. Από την Πολιτεία, τις υπηρεσίες, τους συλλόγους, για να μπορέσουμε να σταθούμε πάλι στα πόδια μας. Η ανάκαμψη θα έρθει από τον πρωτογενή τομέα. Είναι το άλφα και το ωμέγα. Αυτός πρέπει να στηριχτεί. Εκεί πρέπει να στηρίξουμε όλη μας την προσπάθεια".

Υπό διωγμό

"Από τη δεκαετία του '80 και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, όποιος παράγει προϊόντα βρίσκεται υπό διωγμό", καταγγέλλει από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ομάδας Αμπελουργών Κρήτης Πρίαμος Ιερωνυμάκης. Και επιβεβαιώνει όλα όσα έχουν αποκαλυφθεί, για την εξόντωση των χοιροτρόφων για παράδειγμα, με την αντίστοιχη στήριξη των εισαγωγέων χοιρινού κρέατος, από τα Νομισματικά Εξισωτικά Προγράμματα. Και όλα αυτά στη διάρκεια των πρώτων κυβερνήσεων Ανδρέα Παπανδρέου, με υπουργούς Γεωργίας τον κ. Σημίτη και άλλους και κάτω από το περιβόητο σύνθημα... "Είσαι στην ΕΟΚ, μάθε για την ΕΟΚ"!

Όπως λέει ο κ. Ιερωνυμάκης, "η χώρα μας δεν έχει προϊόντα διότι, από τότε που μπήκαμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν χαράχτηκε αγροτική πολιτική. Το μόνο που έκαναν οι εκάστοτε κυβερνώντες ήταν η διαχείριση των επιδοτήσεων. Οι άνθρωποι οι οποίοι παρήγαγαν προϊόντα ήταν υπό διωγμό. Ακόμα και οι λαϊκές αγορές οι οποίες δημιουργήθηκαν, για να πουλούν τα προϊόντα τους οι αγρότες, ωφέλησαν μόνο ένα μικρό μέρος των αγροτών, διότι ενώ πρέπει να διακινούν κατά 90% προϊόντα γης και θαλάσσης σύμφωνα με το Προεδρικό Διάταγμα που διέπει τη λειτουργία τους, αυτό ποτέ δεν εφαρμόστηκε. Και αυτό ισχύει σε ολόκληρη τη χώρα και θα έλεγα σε μικρότερο βαθμό στο Ηράκλειο. Στην Αθήνα για παράδειγμα στις Λαϊκές Αγορές, δεν υπάρχει περίπτωση να βρει θέση αγρότης να πουλήσει προϊόντα".

Ο ίδιος τονίζει για άλλη μια φορά, πως όσες φορές συγκρούστηκε με αυτά τα συμφέροντα μέσα στην πρώην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, στα υπουργεία ή ακόμα και στις Βρυξέλλες, συναντούσε ένα τοίχος. "Βέβαια, αν δεν συγκρούεσαι και αν δεν παλεύεις, θα σε εξαφανίσουν τα ισχυρά συμφέροντα των εισαγωγέων".

Καταλήγοντας, φέρνει ως παράδειγμα το επιτραπέζιο σταφύλι. "Παρά το γεγονός ότι δεν έμεινε ποτέ, παρά τα όποια προβλήματα, ούτε ένα κιλό απούλητο, εδώ και τόσα χρόνια φωνάζουμε για μια επιστημονική αναμπέλωση στην Κρήτη και δεν μας ακούει κανείς. Επομένως, οι κυβερνώντες συνεχίζουν να παίζουν το παιχνίδι των ισχυρών βιομηχανικών χωρών της Δύσης, όπως η Γερμανία, που θέλουν να επιδοτούνται οι μη αγρότες για να αγοράζουμε τα δικά τους προϊόντα και να μην παράγουμε δικά μας".

"Είμαι απαισιόδοξος"

Πάντως, ο επιχειρηματίας και διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Οργανισμού Εξωτερικού Εμπορίου (ΟΠΕ) Άλκης Καλαμπόκης, δηλώνει απαισιόδοξος για το μέλλον και εξηγεί το γιατί. "Υπήρξε όντως απομάκρυνση από την παραγωγική διαδικασία. Και είναι κάτι το οποίο το έχουμε διαπιστώσει όλοι. Ο κύριος λόγος είναι ότι είχαμε στραφεί σε μία καταναλωτική κοινωνία. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η παραγωγή εγκαταλείφθηκε. Διότι πηγαίναμε σε έναν πολύ μεγάλο αριθμό εισαγωγών. Οι εξαγωγές μας είχαν καταρρακωθεί. Κι έτσι είχαμε εφησυχάσει όλοι με τα δανεικά, χωρίς να παράγουμε, αγοράζοντας και θεωρώντας πως όλα κυλούσαν πάρα πολύ καλά. Και όταν ήρθε η ώρα "να πάμε στο ταμείο", αντιληφθήκαμε ότι έχουμε κάνει στρατηγικά λάθη".

Αναφερόμενος στο "σήμερα" και το "αύριο" της Ελλάδας, ο κ. Καλαμπόκης λέει: "Υπάρχει μια διαπίστωση ότι το μοντέλο που ακολουθήθηκε ήταν λάθος. Υπάρχει μια στροφή σε ένα βαθμό σε κάποιες καινούργιες καλλιέργειες και κάποια καινούργια προϊόντα, αλλά κατά τη γνώμη μου αυτό δεν αποτελεί προϊόν ευρύτερου στρατηγικού σχεδιασμού, αλλά αποτελεί προϊόν ανάγκης. Δηλαδή, αυτοί που έχουν εμπλακεί, που οι περισσότεροι είναι νέοι, στρέφονται σε εναλλακτικές λύσεις εξεύρεσης χρήματος ή δουλειάς, γιατί περί αυτού πρόκειται, άρα το κάνουν κατ’ ανάγκη. Κάποιοι εξ αυτών έχουν στραφεί επιτυχώς στην αγορά και καταφέρνουν να φτιάχνουν καινούργια πράγματα και κάποιους άλλους όμως τους ξεβράζει η αγορά πάρα πολύ γρήγορα. Δεν είμαι αισιόδοξος στο βαθμό που θα έπρεπε να ήμουν γιατί αυτό γίνεται τυχαία, αποσπασματικά και δεν αποτελεί προϊόν μελέτης για το τι πραγματικά έχει ανάγκη αυτή η χώρα να παράγει. Που είναι το ισοζύγιο της ελλειμματικό και πως πρέπει να στραφούμε σε αυτές τις παραγωγικές διαδικασίες κ.α.".

Καταλήγοντας, ο Άλκης Καλαμπόκης φέρνει ως παράδειγμα το ελαιόλαδο και λέει πως "την ώρα που η Αμερική μπαίνει δυναμικά στην παραγωγή ποιοτικού ελαιολάδου, εμείς δεν φτάνει να παράγουμε μόνο χύμα λάδι αλλά και να δίνουμε βάρος στην ποιότητα και στην τυποποίηση του".

"Μπορούμε, αλλά"...

"Μπορούμε να κάνουμε τη στροφή αλλά με άλλες λογικές και με άλλες πρακτικές", τονίζει κατηγορηματικά απ’ την πλευρά του, ο πρώην ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Σπύρος Δανέλλης. "Κι εδώ είναι αυτό που όλοι διαπιστώνουμε δηλαδή, οι νεώτεροι κυρίως, ότι απαιτείται να συμμετέχουμε σε ισχυρά συλλογικά όργανα όπως Ομάδες Παραγωγών, Συνεταιρισμούς, Ενώσεις, οτιδήποτε είναι αυτό γιατί μόνοι μας δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα και δεύτερο να παράγουμε επώνυμα, τυποποιημένα και ταυτοποιημένα προϊόντα. Το χύμα προϊόν που κουτουλάει και που δεν μπορεί να βγει στην αγορά δεν έχει βιώσιμο μέλλον".

Απαντώντας και ο ίδιος στο ερώτημα για το τι έφταιξε και οδηγηθήκαμε στη σημερινή κατάσταση, αναφέρει τα εξής: "Οι βασικοί λόγοι που οδήγησαν στην αποδιάρθρωση της γεωργίας στη χώρα μας είναι καταρχήν η ομπρέλα του προστατευτισμού των επιδοτήσεων. Κυρίως οι άμεσες ενισχύσεις. Δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ ως ένα εργαλείο άσκησης μιας σχεδιασμένης αγροτικής πολιτικής, αλλά χρησιμοποιήθηκαν διαχρονικά από το πολιτικό σύστημα ως ένα εργαλείο άσκησης εισοδηματικής πολιτικής, δηλαδή ήταν το εργαλείο της πολιτικής αντιπαροχής προς τον αγροτικό κόσμο. Οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη, οι επιδοτήσεις είχαν τη λογική ακριβώς της ενίσχυσης για την υλοποίηση ενός προγραμματισμού, ενός σχεδίου. Μόνο εδώ,  η αντίληψη και η νοοτροπία που εγκαθιδρύθηκε ήταν ότι οι ενισχύσεις αντικαθιστούν το εισόδημα".

Καταλήγοντας, ο Σπύρος Δανέλλης χαρακτηρίζει ως "συνωμωσιολογία" αυτά που λέγονται περί οργανωμένου σχεδίου των Δυτικών χωρών για να μας κάνουν να πάψουμε να παράγουμε, αφού στις άλλες χώρες οι επιδοτήσεις χρησιμοποιήθηκαν, όπως λέει, ακριβώς για την ενίσχυση της παραγωγικής διαδικασίας, την αναδιάρθρωση, την αναδιοργάνωση και στις αιχμές που κάθε Εθνική Πολιτική έβαζε.

"Να διεκδικήσουμε"

"Από εμάς τους ίδιους εξαρτάται τι θα γίνει από τώρα και μετά", τονίζει κατηγορηματικά από την πλευρά του, κάνοντας λόγο για ένα κράτος που όχι μόνο δεν στηρίζει τον πρωτογενή τομέα αλλά διαλύει παντελώς τη μηχανή της δημόσιας διοίκησης που θα στήριζε τον παραγωγό, ο πρόεδρος του Παραρτήματος Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέκος Στεφανάκης.

Ο ίδιος ως μάχιμος κτηνίατρος και ερευνητής, καλεί την ίδια την κοινωνία να αφυπνιστεί και να διεκδικήσει...

Συγκεκριμένα, "από τη δεκαετία του '80 και μετά σταδιακά", όπως τονίζει και ο ίδιος, "με τη βοήθεια της παγκοσμιοποίησης μετατραπήκαμε από παραγωγική σε καταναλωτική κοινωνία. Από τις επιδοτήσεις ξαφνικά άρχισαν να εισρέουν εύκολα χρήματα και εμείς χωρίς σκέψη και προβληματισμό ακολουθήσαμε αυτή την εξέλιξη. Παράλληλα, η δομή λειτουργίας του κράτους και ο τρόπος εφαρμογής της νομοθεσίας ήρθε να υποστηρίξει αυτή τη διαδικασία. Τα εισαγόμενα προϊόντα να αποκτήσουν μεγαλύτερο δυναμικό από τα ντόπια παραγόμενα. Οι εισαγωγείς αποκτήσανε μεγαλύτερη δυναμική από τους παραγωγούς χρησιμοποιώντας τη δύναμη των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης".

Σύμφωνα με τον ίδιο, "όλο αυτό το διάστημα, χειροκροτούσαμε αυτούς που παρήγαγαν και απλά εμείς τα καταναλώναμε χωρίς να σκεφτούμε πως αυτά έρχονται με δανεικά λεφτά". Σήμερα η Ελλάδα δεν μπορεί να υποστηρίξει τα παραγόμενα προϊόντα, όπως λέει ο κ. Στεφανάκης, τα οποία εξακολουθούν να διατίθενται στην αγορά σε χύμα μορφή και σε εξευτελιστικές τιμές, "με συνέπεια το ντόπιο αρνάκι να εξισώνεται με το εισαγόμενο βιομηχανικό κοτόπουλο, το γιαούρτι να εξισώνεται με το επιδόρπιο γιαουρτιού και πάει λέγοντας".

Καταλήγοντας ο κ. Στεφανάκης τονίζει ότι σήμερα χρειάζεται πια πολύ μεγάλος αγώνας όλων μας για να αντιστραφεί το κλίμα, αρκεί ως κοινωνία να διεκδικήσουμε αλλαγή πολιτικών και νοοτροπίας από κάτω προς τα πάνω.