"Φουρτούνες για τους ψαράδες"

ΕΡΕΥΝΑ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ

Δύσκολο το μεροκάματο, λίγα τα αλιεύματα, μπόλικη η γραφειοκρατία... Στα δίχτυα της είναι μπλεγμένοι εδώ και χρόνια όλοι οι επαγγελματίες της παράκτιας αλιείας, αλλά το κακό "έχει παραγίνει", λένε οι ίδιοι, που θεωρούν βέβαιο ότι η πολιτική της Ε.Ε. και φυσικά του ελληνικού κράτους σκοπεύει να τους εξαφανίσει από τη θάλασσα προς όφελος μεγάλων οργανωμένων αλιευτικών εταιρειών.

Σήμερα η "Ν. Κρήτη αποκαλύπτει μία ακόμη τραγελαφική εξέλιξη σε βάρος τους. Το επίσημο κράτος τους καλεί - αν θέλουν να τους εντάξει στο κοινοτικό πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του σκάφους τους - να στείλουν στην αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων όχι τιμολόγιο παραγγελίας σε δίκτυ, αλλά... δείγμα από τα δίκτυα που... δεν έχουν αγοράσει ακόμα (!) Και πού; Όχι εδώ, στο ΕΛΚΕΘΕ, αλλά σε μια υπηρεσία στην Καβάλα, βάζοντας το κομμάτι απ' το δίκτυ μέσα σε έναν... φάκελο και ζητώντας με αυτό τον τρόπο τη σχετική έγκριση της δαπάνης. Και την ίδια ώρα, οι φώκιες και τα δελφίνια δε γνωρίζουν από γραφειοκρατία, αλλά καταστρέφουν τα δίκτυα των ψαράδων, που προσπαθούν να ζήσουν τις οικογένειές τους με χίλιες δυο στερήσεις, μα "πνίγονται" καθημερινά στα κύματα της κρατικής αδιαφορίας!

Η "Ν. Κρήτη" κατέβηκε στο λιμάνι του Ηρακλείου χθες το πρωί και μίλησε μαζί τους. Άνθρωποι κουρασμένοι, απελπισμένοι και αγανακτισμένοι, που δεν μπορούν να καταλάβουν πώς γίνεται και, αντί οι γραφειοκρατικές διαδικασίες σε βάρος της παράκτιας αλιείας να υποχωρούν και να μειώνονται, να γιγαντώνονται διαρκώς. «Οι κυβερνήσεις πέφτουνε, μα η γραφειοκρατία μένει», όπως λένε, και χειροτερεύει σε βάρος τους. Όπως αποκαλύπτει σήμερα η εφημερίδα μας, ανάμεσα στα άλλα ενημερώθηκαν τηλεφωνικά χθες το πρωί και για την παράλογη απαίτηση του κράτους, για την αποστολή με φάκελο των δειγμάτων από τα νέα δίκτυα τους που... θα αγοράσουν και τα οποία δεν έχουν αγοράσει ακόμα. Βέβαια, όπως είπε στον πρόεδρο των ψαράδων Μανόλη Μαντζαράκη ο αρμόδιος υπάλληλος, «ας στείλετε το δείγμα από την προσφορά που θα πάρετε». Και όταν ρωτήθηκε πόσοι το έχουν κάνει, απάντησε πως πρόκειται για...5-6 άτομα, που μάλιστα πρόκειται για παλιότερους ψαράδες, που είχαν κάνει τις αγορές αυτές και απλά δεν έχουν πάρει ακόμα τα χρήματα της επιδότησης. Άρα ουδείς νέος για ένταξη στο πρόγραμμα έχει ενδιαφερθεί ή έχει μπορέσει να το κάνει...

«Έρχεται ο ψαράς και λέει "θέλω να μπω στο πρόγραμμα". Κάνει μια αίτηση και λέει θέλω αυτά τα δίκτυα. Χρειάζεται βεβαίωση απ’ το ΕΛΚΕΘΕ. Πάει στο ΕΛΚΕΘΕ και αυτό του λέει "εμείς δεν έχουμε καμία εντολή από το υπουργείο να δίνουμε βεβαιώσεις. Δεν έχουμε το εργαλείο που μετράει το μέγεθος του δικτυού". Και μετά σε ενημερώνουν ότι πρέπει να στείλεις δείγμα για να σου βεβαιώσουν το δίκτυ, στην Καβάλα. Δε θέλει δηλαδή να του στείλεις το τιμολόγιο που λέει «εμένα τα δίκτυα μου είναι 19 χιλιοστά. Θέλει να του στείλεις δίκτυ»! Με αυτά τα λόγια περιγράφει την τραγελαφική αυτή κατάσταση ο πρόεδρος του Συλλόγου Επαγγελματιών Αλιέων Ν. Ηρακλείου Μανόλης Μαντζαράκης. «Αφού δεν το έχω πάρει, πώς να στείλω δίκτυ; Εγώ δεν έχω τέτοια δίκτυα, τώρα τα παραγγέλνω. Πού να τα βρω τα δίκτυα»;

Σύμφωνα με τον ίδιο, «όλα συνηγορούν τελικά ότι δε θέλουν να μας βοηθήσουν να μπούμε στο πρόγραμμα. Από τη μια μας επιβάλλουν να δώσουμε όλο το ποσό αγοράς του εξοπλισμού μας για να πάρουμε, όταν θα πάρουμε, πίσω το 60% αυτής. Από την άλλη έχουμε νέα γραφειοκρατικά εμπόδια, όπως το σημερινό. Άρα, κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να μην μπει κανείς στο πρόγραμμα αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Στην πείνα

«Ίσα-ίσα τη βγάζουμε. Και πολλές φορές καταδικαζόμαστε στην πείνα», λέει στη "Ν. Κρήτη" ο Απόστολος Γερώνυμος. «Άμα μας κάνει δέκα μέρες φουρτούνα, τελειώσαμε. Πάμε 10 μέρες πίσω. Την ίδια ώρα, είναι στο φουλ η παράνομη αλιεία από τις τράτες. Έχουμε και τις ζημιές από τις φάλαινες, τα δελφίνια και δε συμμαζεύεται. Για να βγάλεις τα έξοδα πρέπει να κάνεις τη βδομάδα τέσσερα-πέντε καλά μεροκάματα. Διότι, αν βάλεις το συνολικό κόστος από το πετρέλαιο, ασφάλειες, φόρους, τα δίκτυα, τις φθορές, το καρνάγιο για συντήρηση μηχανής, συντήρηση σκάφους, εργατικά στους ανθρώπους που απασχολείς και όλα αυτά, μιλάμε για κόστος-φωτιά που μόλις και μετά βίας σου επιτρέπει να πεις ότι στο τέλος του μήνα θα ξεκαθαρίσεις 500-600 ευρώ».

Ντόπια-εισαγόμενα

Σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές ψαριών, ο κ. Γερώνυμος μας λέει πως «όλες τις εποχές έρχονται εισαγόμενα. Εδώ τα ντόπια που πιάνουμε και διακινούμε εμείς είναι η κουτσομούρα, τα μπαρμπούνια, ο μπακαλιάρος, οι γαρίδες κ.ά. Αυτά είναι τα εποχικά σήμερα. Κάθε εποχή έχει και τα δικά της ψάρια. Εμείς ψαρεύουμε από την Αγία Πελαγία μέχρι τη Χερσόνησο. Εμείς έχουμε άδεια να ψαρεύουμε στα 15 μίλια και στα 6 μίλια απ' την πλησιέστερη ακτή, λόγω νομοθεσίας».

ΠΟΙΑ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΑ

"Σαρώνουν" τους βυθούς οι τράτες

Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τις τράτες, αυτές συνεχίζουν και σαρώνουν τους βυθούς αφανίζοντας τον πληθυσμό των ψαριών. Όπως λέει ο επαγγελματίας ψαράς παράκτιας αλιείας Απόστολος Γερώνυμος, «τους υποχρεώσανε να βάλουν δορυφορικά συστήματα. Μέσω αυτών των συστημάτων υποτίθεται ότι παρακολουθεί την κάθε τους κίνηση ο θάλαμος επιχειρήσεων. Αλλά κλείνουν τα δορυφορικά τη νύχτα και δεν τους παίρνει κανείς είδηση. Δικαιούνται έτσι κι αλλιώς κάποιες μέρες να δηλώσουν βλάβη. Αλλά αυτά τα μηχανήματα είναι συνεχώς "χαλασμένα". Έτσι, ενώ η νομοθεσία τις υποχρεώνει να ψαρεύουν στα50 μέτρα βάθος, τη νύχτα ψαρεύουν στα 25»!

ΣΕ ΑΘΛΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

«Δεν υπάρχει ψαράς που να μη χρωστά»

«Αν δούμε τι γίνεται με τις χελώνες, τα λαγόψαρα, τις φώκιες και τα δελφίνια, τι να πούμε; Μεγάλη καταστροφή», λέει ο κ. Γιάννης Μερκούρης. «Πρέπει να μας βοηθήσει η Πολιτεία. Όλη η παράκτια πεινάει. Εμένα πριν από λίγο καιρό τα δίκτυα μου ήταν καινούργια. Τώρα αν τα ανοίξουμε θα δείτε ότι είναι όλο τρύπες», λέει ο κ. Μερκούρης και μας δείχνει τα δίκτυα του, που πράγματι είναι γεμάτα από τρύπες.

 Από την πλευρά του και ο κ. Αναστάσιος Καϊσαρλής τονίζει: «Ένα βασικό πρόβλημα που έχουμε είναι ότι, ενώ έχει στείλει η Ευρωπαϊκή Ένωση κάποια χρήματα για να μπορέσουμε να κάνουμε τη ζωή μας λίγο πιο εύκολη με τον εκσυγχρονισμό των σκαφών μας, οι υπεύθυνοι που είναι στις θέσεις για να απορροφηθούν τα χρήματα δεν έχουν ιδέα από θάλασσα. Ας δει λοιπόν ο υπουργός και ο κάθε υπεύθυνος πώς θα απορροφηθούν τα χρήματα, μήπως μπορέσουμε κι εμείς να πάμε στο ψάρεμα. Εγώ έχω δύο χρόνια το καΐκι έξω, έχω πάθει ζημιά στη μηχανή και δεν μπορώ να πάω στη δουλειά».

Με αγανάκτηση μιλάει και ο άλλος ψαράς που συναντήσαμε στο λιμάνι χθες το πρωί, ο κ. Γιάννης Ανδρουλάκης. «Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βγάλει κάποια κονδύλια αλλά δεν έχει ενεργοποιηθεί το ίδιο το κράτος το δικό μας και δεν τα έχει ξεκινήσει και λήγει το πρόγραμμα όπου να 'ναι, με αποτέλεσμα να μην μπορεί κανένας από τους ψαράδες να αντεπεξέλθει. Και πείτε μου, αυτή τη στιγμή ποιος ψαράς έχει τα χρήματα να τα καταβάλει και να του τα δώσει μετά το κράτος. Δεν υπάρχει κανένας ψαράς που να μην είναι καταχρεωμένος στην εφορία, δεν υπάρχει κανένας ψαράς να μην είναι καταχρεωμένος στον ΟΓΑ. Ό,τι και να κάνουμε μας λένε να φέρουμε ενημερότητα του ΟΓΑ, την ενημερότητα της εφορίας, κάτι που δεν μπορεί να κάνει ο ψαράς, με αποτέλεσμα τα προγράμματα να μένουν έτσι».

 

ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΙΚΙ ΣΤΟ ΚΑΪΚΙ

Έκανε σπίτι... το σκάφος του

Πριν από λίγο καιρό αποφάσισε να μετατρέψει το σκάφος του σε σπίτι, μεταφέροντας εκεί όλο τον οικιακό του εξοπλισμό. Και από τότε αγωνίζεται κι αυτός να επιβιώσει, με το σκάφος να αποτελεί ουσιαστικά όλη του την περιουσία. Όπως λέει ο Μανόλης Σαρρής, «ήρθα εδώ πέρα άφραγκος. Μόλις ήρθα εδώ στο λιμάνι του Ηρακλείου μάλιστα, έπαθα και ζημιά»... Ο κ. Σαρρής έμενε στο νοίκι στην Ελούντα. Και όταν το ενοίκιο έφτασε στο ύψος των 500 ευρώ, πήρε τη μεγάλη απόφαση. Και από τότε προσπαθεί να ζήσει μέσα στο σκάφος του με όλα τα προβλήματα που αυτό συνεπάγεται.

Και σαν να μην έφταναν τα άλλα προβλήματα, του έστειλαν και εκείνου χωρίς να έχει τράτα ειδοποίηση για να τοποθετήσει δορυφορικό σύστημα στο σκάφος, απόδειξη πως ξεκίνησαν από τις τράτες και επεκτείνονται και στα μικρότερα ψαροκάικα οι αρμόδιοι του κράτους, προφανώς για λόγους εισπρακτικούς. «Το μηχάνημα κάνει 5.000 ευρώ και δεν μπορώ να καταλάβω το λόγο που πρέπει να το βάλω. Μετά από 48 χρόνια που είμαι "μέσα" στη θάλασσα, έχω την απαίτηση να μου πουν γιατί πρέπει να το βάλω. Και δεν είναι μόνο αυτό. Το βάζεις και μετά πρέπει να πληρώνεις, λέει, στον ΟΤΕ 160 ευρώ το μήνα. Μα εμένα η άδεια του σκάφους μου είναι δίκτυα για παραγάδια».

Ο κ. Σαρρής εξηγεί παρακάτω τι βγάζει ένας ψαράς και αν καταφέρνει να επιβιώσει, κάνοντας αναφορά σε προσωπικά του παραδείγματα. «Προχθές πήγα στη δουλειά. Έβαλα 100 ευρώ πετρέλαιο, έδωσα 70 ευρώ στο δόλωμα. Δε θέλω και 20-30 ευρώ να φάω δυο μέρες; Πόσο κάνουν; 200 ευρώ. Και πιάσαμε 300 ευρώ. Τι θα πάρω εγώ, τι θα πάρει ο άνθρωπος που δουλεύει μέσα, τι θα πάρει το καΐκι;». Και στο μεταξύ, είναι και ο ίδιος καταχρεωμένος. «Εγώ χρωστάω 10.000 ευρώ στον ΟΓΑ. Δεν έχω ασφάλεια. Δεν έχω σπίτι. Κοιμάμαι μέσα εδώ. Εδώ μαγειρεύω. Τα πάντα είναι εδώ μέσα. Είχα ένα σπίτι στο ενοίκιο στην Ελούντα και όταν το ενοίκιο έφτασε στα 500 ευρώ αποφάσισα να το ξενοικιάσω και να μείνω στα καΐκι μου», καταλήγει ο κ. Σαρρής κουνώντας με προβληματισμό το κεφάλι του.